Tόσο επαγγελματίες όσο και ερασιτέχνες αθλητές βρίσκονται συχνά αντιμέτωποι με έναν προβληματισμό. Εάν πρέπει να «ακούνε» το σώμα τους όταν αυτό «ζητά» ξεκούραση. Η επιθυμία για συνεχή βελτίωση μπορεί εύκολα να μας ωθήσει στα όρια. Η κόπωση ή αλλιώς το αίσθημα σωματικής εξάντλησης προκαλείται συνήθως ύστερα από μια περίοδο έντονης φυσικής δραστηριότητας. Όταν η πίεση των προπονήσεων υπερβαίνει των δυνατοτήτων του οργανισμού, τότε έχουμε την εμφάνιση του «συνδρόμου» της υπερπροπόνησης. Πρόκειται για μια κατάσταση υπερβολικής προπόνησης που οδηγεί σε παρατεταμένη κούραση και μακροπρόθεσμα, αν όχι σε αποχή από τις προπονήσεις, σε σημαντική μείωση των αθλητικών επιδόσεων.
Τα σαφή αίτια δεν είναι ξεκάθαρα ωστόσο μερικά από αυτά μπορεί να είναι: υπέρβαση ορίων στην προπόνηση, συναισθηματικές διαταραχές και άγχος, ελλιπής ξεκούραση και αποκατάσταση, τραυματισμός, έλλειψη ύπνου, κακή διατροφή κ.α. Κύριος παράγοντας για την πρόκληση του συνδρόμου είναι επίσης ο λανθασμένος προπονητικός σχεδιασμός, με σημαντικότερο σφάλμα την ανισορροπία ανάμεσα στην ένταση της προπόνησης και τον απαιτούμενο χρόνο ξεκούρασης του αθλητή.
Σε σύγκριση με μια φυσιολογική «σκληρή» προπόνηση, η υπερπροπόνηση έχει διαφορές σε πολλούς παράγοντες. Στην υπερπροπόνηση έχουμε εξάντληση και δυσκολία στην ένταση της προπόνησης ενώ σε μια φυσιολογική κατάσταση έχουμε μεν αύξηση των επιπέδων κούρασης αλλά παράλληλα και σύντομη ανάκαμψη. Ως προς την σωματική κατάσταση στην υπερπροπόνηση παρατηρείται εξάντληση και αδυναμία από την αρχή της προπόνησης και για όλη την διάρκεια ενώ σε μια φυσιολογική αντίδρασης «σκληρής» προπόνησης παρουσιάζεται κούραση και αδυναμία στο τέλος της προπόνησης. Επίσης η ψυχολογία του αθλούμενου είναι ένας από τους καλύτερους δείκτες για να αποφευχθεί μια παθολογική κατάσταση. Στην υπερπροπόνηση παρατηρείται δυσαρέσκεια, αρνητική στάση, παράπονα για την προπόνηση ενώ φυσιολογικά θα έπρεπε ο αθλούμενος να αισθάνεται την προπόνηση σαν μια ευχάριστη πρόκληση όσο δύσκολη και αν είναι.
Πιο συγκεντρωτικά, συμπτώματα της υπερπροπόνησης είναι: διαρκής κόπωση, έλλειψη όρεξης, παρατεταμένο «πιάσιμο» των μυών, υπερβολική εφίδρωση δυσανάλογη της προσπάθειας, απότομη ή υπερβολική απώλεια βάρους, ανωμαλίες εμμήνου ρύσεως, συχνές λοιμώξεις και ευάλωτος οργανισμός σε ασθένειες, ορμονικές διαταραχές. Επιπλέον, εμφανίζονται ψυχολογικές διαταραχές όπως απώλεια ενθουσιασμού, αυτοπεποίθησης και κινήτρου, κατάθλιψη, νευρικότητα, άγχος, έλλειψη συγκέντρωσης κ.α. Όπως γίνεται αντιληπτό η υπερπροπόνηση είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση καθώς «χτυπάει» πολύπλευρα. Προσοχή και ξεκούραση. Δώστε χρόνο στο σώμα σας να ανακάμψει και συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
