Παρατήρηση πουλιών: πολλά παραπάνω από ένα απλό χόμπι

Το ήξερες ότι οι γυπαετοί βάφουν επίτηδες τα φτερά τους; Ότι τα κοράκια μπορούν να χρησιμοποιούν εργαλεία; Ή μήπως ότι τα περιστέρια μπορούν να αναγνωρίσουν ανθρώπινα πρόσωπα; Θα ήθελες να μάθεις και άλλα fun facts για την συναρπαστική ζωή των πτηνών με άμεσο τρόπο; Μπορείς μέσω της παρατήρησης πουλιών ή αλλιώς birdwatching!
Τι είναι το birdwatching;
Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον χόμπι, μέσω του οποίου παρακολουθείς από απόσταση τα πουλιά που βρίσκονται στο περιβάλλον σου και τα αναγνωρίζεις είτε οπτικά είτε ακουστικά. Μπορεί να πραγματοποιηθεί οπουδήποτε, από δάση, υγροβιότοπους, αλλά και στην αυλή ή το μπαλκόνι του σπιτιού μας, με παρέα ή μόνος/η.
Γιατί όμως να ξεκινήσεις;
Όλο και περισσότεροι από εμάς υποφέρουμε από άγχος προερχόμενο από τον σύγχρονο τρόπο ζωής και ενώ μπορεί να πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε διακοπές ή ένα χαλαρωτικό μασάζ, στην πραγματικότητα η απάντηση βρίσκεται πολύ πιο κοντά από ότι πιστεύουμε…αυτό που χρειαζόμαστε ίσως είναι να κοιτάξουμε έξω από το παράθυρο!
Αρχικά, η συγκεκριμένη ασχολία έχει μεγάλο όφελος στην σωματική μας υγεία, αφού συχνά πραγματοποιείται συνδυαστικά και με άλλες δραστηριότητες όπως η πεζοπορία. Ωστόσο, έχει θετική επίδραση και στην ψυχική μας υγεία. Συγκεκριμένα
1. Ζεις την στιγμή
Το να κάτσεις και να παρακολουθήσεις τα πουλιά σε αναγκάζει να αποκτήσεις μεγαλύτερη επίγνωση της στιγμής, να απενεργοποιήσεις τα κινητά τηλέφωνα και να συγκεντρωθείς στο εδώ και τώρα.
2. Έρχεσαι πάλι σε επαφή με τη φύση
Ως ανθρώπινα όντα, έχουμε εξελιχθεί να στηριζόμαστε στη φύση για να ρυθμίζουμε τη διάθεση και τις συμπεριφορές μας. Επομένως η πλήρης αποξένωση από αυτή μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στο μυαλό και στο σώμα μας. Το να βγεις έξω στον καθαρό αέρα για μία βόλτα και να παρατηρήσεις τα πουλιά μπορεί να σε βοηθήσει να συνδεθείς πάλι με τη φύση.
3. Θα μπορούσε να θεωρηθεί μία μορφή διαλογισμού
Αν σκεφτούμε λίγο καλύτερα και λίγο πιο «ανοιχτά», θα βρούμε αρκετά κοινά μεταξύ του διαλογισμού και της παρατήρησης πουλιών. Και οι δύο δραστηριότητες σε αναγκάζουν να σταθείς ακίνητος, ήσυχος και χωρίς περισπασμούς. Επιπλέον, όσο ρεμβάζεις, το μυαλό σου θα είναι ελεύθερο να περιπλανηθεί ανάμεσα σε σκέψεις, δίνοντας σου έμμεσα χρόνο να επεξεργαστείς τη μέρα σου.
4. Σε διεγείρει και σε προκαλεί
Ναι φυσικά η παρατήρηση πουλιών είναι χαλαρωτική, αλλά σίγουρα δεν σε αφήνει αδιάφορο. Στην πραγματικότητα σε κρατάει σε ετοιμότητα και παρέχει συνεχείς προκλήσεις. Για παράδειγμα, το να προσπαθείς να εντοπίσεις ένα πουλί αφού το έχεις ακούσει είναι μεν διασκεδαστικό, αλλά συγχρόνως και αρκετά απαιτητικό.
Σύμφωνα με το CareUK, έναν από τους πιο γνωστούς παρόχους υγειονομικής περίθαλψης για ηλικιωμένους στην Μεγάλη Βρετανία, η διαδικασία να ψάχνεις για πουλιά και να ταυτοποιείς τα είδη μπορεί να είναι ωφέλιμη για ανθρώπους που πάσχουν από άνοια. Επιπλέον, η επανάληψη (δηλαδή να επισκέπτεσαι το ίδιο μέρος και να βλέπεις τα ίδια πουλιά) μπορεί να είναι πολύ καθησυχαστική για ανθρώπους που έχουν διαγνωστεί με διανοητικές διαταραχές.
5. Σε κάνει να γελάς
Φυσικά ο λόγος που άνθρωποι αγαπούν τόσο πολύ αυτή την ασχολία δεν είναι επειδή απλώς είναι καλό για την υγεία τους, αλλά γιατί είναι ευχάριστη δραστηριότητα που τους χαρίζει γέλιο. Το γέλιο βραχυπρόθεσμα μειώνει το άγχος και απαλύνει τις εντάσεις, ενώ μακροπρόθεσμα μπορεί να βελτιώσει την διάθεσή μας και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό μας. Παρατηρώντας, λοιπόν προσεκτικά, θα δεις ότι τα πουλιά έχουν πολύ ενδιαφέρουσες ζωές και συμπεριφορές με πολλά αστεία στοιχεία. Π.χ. όταν ταΐζουν, ζευγαρώνουν, ή μαλώνουν. Είναι σαν να παρακολουθείς σαπουνόπερα, αλλά σε πιο «φτερωτή» μορφή.
Επωφελούνται και τα ίδια τα πουλιά.
Καθώς οι άνθρωποι αναγνωρίζουν τα οφέλη που έχει η παρατήρηση των πουλιών στην υγεία τους, επωφελούνται και τα ίδια τα πουλιά. Ας δούμε πώς: όσο οι άνθρωποι εκτιμούν όλο και περισσότερο τη φύση, τόσο περισσότερο επιθυμούν να την κρατήσουν υγιή. Επομένως, όσο περισσότερο διατηρούνται υγιή και καθαρά τα φυσικά περιβάλλοντα, τόσο τα πουλιά και οι υπόλοιπες μορφές άγριας ζωής θα επωφελούνται ζώντας σε αυτά.
Συμβουλές εάν θέλεις να το δοκιμάσεις:
Η παρατήρηση πουλιών είναι σχετικά απλή. Με ένα απλό ζευγάρι κιάλια και ένα βιβλίο τσέπης για τα διάφορα είδη πουλιών, μπορείς να ξεκινήσεις. Για αρχή προσπάθησε να επισκέπτεσαι το ίδιο μέρος για να δημιουργήσεις μία σχέση με τα πουλιά, ενώ μπορείς να ξεκινήσεις και από το μπαλκόνι ή την αυλή σου, με το να τοποθετήσεις ταΐστρες πουλιών.
Αν με ρωτήσετε ποια είναι η προσωπική μου εμπειρία, θα σας έλεγα ότι ήταν από τις πιο διασκεδαστικές δραστηριότητες και πραγματικά ξέφυγα από την καθημερινή ρουτίνα. Μετά από αυτά που διάβασες, τι λες, θα το δοκιμάσεις;
Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!
Πηγές
1.Janeczko, E.; Lukowski, A.; Bielinis, E.; Woznicka, M.; Janeczko, K.; Korcz, N. "Not just a hobby, but a lifestyle": Characteristics, preferences and self-perception of individuals with different levels of involvement in birdwatching. PLoS One 2021, 16, e0255359.
2.Kronenberg, J. Environmental impacts of the use of ecosystem services: case study of birdwatching. Environ Manage 2014, 54, 617-630.
3.Randler, C.; Tryjanowski, P.; Jokimaki, J.; Kaisanlahti-Jokimaki, M.L.; Staller, N. SARS-CoV2 (COVID-19) Pandemic Lockdown Influences Nature-Based Recreational Activity: The Case of Birders. Int J Environ Res Public Health 2020, 17.
4. Tryjanowski, P.; Murawiec, S.; Grimalt, R. Nature and Mental Health—Birding is a Proven Solution. Alpha Psychiatry 2022.
5. Randler, C.; Murawiec, S.; Tryjanowski, P. Committed Bird-Watchers Gain Greater Psychological Restorative Benefits Compared to Those Less Committed Regardless of Expertise. ECOPSYCHOLOGY 2022.
6. Wilkie, C. Studying the outdoors to stimulate mental health. Nursing and Residential Care 2013.