Γιατί ένας χωρισμός πονάει τόσο; Η επιστήμη της ραγισμένης καρδιάς.

www.pixabay.com

Στα έδωσα όλα και έμεινα στον άσσο

Σε ένα χωρισμό, συναινετικό ή μονομερή -συνήθως- νιώθουμε ένα κενό, στενοχώρια και πόνο. Ο σωματικός πόνος είναι μια οργανική συμπεριφορά του σώματός μας, η οποία μας προστατεύει και μας βοηθά να επιβιώσουμε. Για παράδειγμα, νιώθουμε πόνο όταν χτυπάμε ή όταν πλησιάζουμε τη φωτιά. Αντίστοιχα, η απόρριψη από ένα σύντροφο, μας πονάει με παρόμοιο τρόπο, γιατί οι άνθρωποι είναι σχεδιασμένοι να δημιουργούν δεσμούς αγάπης μεταξύ τους, να «ζευγαρώνουν», ώστε τελικά να αναπαράγονται. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε μελέτη σε άτομα, τα οποία είχαν απορριφθεί από το σύντροφό τους και ο εγκέφαλός τους εξετάστηκε με μαγνητική τομογραφία την ώρα που κοιτούσαν τη φωτογραφία του αγαπημένου τους. Οι χωρισμένοι ένιωθαν πόνο, στενοχώρια, στρες και τα μονοπάτια του εγκεφάλου που ενεργοποιούνταν ήταν ακριβώς τα ίδια με αυτά που ενεργοποιούνται κατά το σωματικό πόνο. Η αγάπη δεν είναι ένα μονοσήμαντο συναίσθημα, αλλά συνδέεται με το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, το οποίο πλήττεται σε ένα χωρισμό.

Ένα ακόμα σημαντικό «εύρημα» μελετών σε χωρισμένους είναι ότι η αγάπη είναι εθιστική! Ναι, αυτή η συνήθεια, η οικειότητα και η αίσθηση του «ανήκειν» που νιώθουμε με το υποκείμενο του πόθου μας είναι κάτι σα ναρκωτικό για το σώμα μας. Έχουμε συνηθίσει να είμαστε με το συγκεκριμένο σύντροφο, να γελάμε με τα αστεία του, να συζητάμε, να τσακωνόμαστε, να τον έχουμε στη ζωή μας. Και όταν αυτό χάνεται, μας λείπει. Για την ακρίβεια, ένας χωρισμός έχει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα στον εγκέφαλο όπως και η έλλειψη κοκαΐνης σε έναν τοξικομανή. Ναι, κοκαΐνη. Ένα από τα πιο εθιστικά ναρκωτικά! Γι’ αυτό και η συμπεριφορά ενός πληγωμένου-χωρισμένου συντρόφου μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές, οι οποίες δε συνάδουν με την προσωπικότητα, το ήθος ή την αξιοπρέπειά του.

Οι χωρισμένοι δε γιορτάζουνε ποτέ

 Ένα συναίσθημα που προκύπτει αυθόρμητα από ένα χωρισμό είναι αυτό του πένθους, όπως λέει και ο σοφός λαός «ένας χωρισμός είναι ένας μικρός θάνατος». Τα συναισθήματα των ανθρώπων κατά το χωρισμό συνδέονται με συμπτώματα όπως κατάθλιψη, δυσκολία ύπνου, συμπτώματα χρόνιου στρες και πένθος. Συγκεκριμένα, τα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη που σχετίζεται με το στρες) στους ανθρώπους είναι μεγαλύτερα κατά τη διάρκεια ενός χωρισμού. Φυσικά, το χρόνιο στρες επηρεάζει το σώμα μας και με άλλους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, εξασθενεί το ανοσοποιητικό κλπ. Άρα, μην ξαφνιαστείτε αν, κατά την περίοδο πένθους για τον αγαπημένο/αγαπημένη σας με ποτό και καταθλιπτικά τραγούδια, είστε επιρρεπείς σε κρυολογήματα ή άλλες φλεγμονές. Γενικά, με το χρόνιο στρες η κορτιζόλη υπάρχει σε υψηλά επίπεδα. Είναι το φυσικό γλυκοκορτικοειδές στον οργανισμό μας αλλά η δράση της σχετίζεται, πέραν της φλεγμονής, με το μεταβολισμό του λίπους, την ανοσοκαταστολή κλπ.

Μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη σχετικά με τη βαθιά θλίψη σε ένα χωρισμό, αναφέρεται στη μπερδεμένη αίσθηση του εαυτού μας χωρίς τον άλλο. Με τον πολύ εύστοχο τίτλο “who am I without you?” οι ερευνητές μελετούν το στρες, το οποίο δημιουργείται από την μπερδεμένη εικόνα του εαυτού μας, μετά το τέλος μιας σχέσης. Είναι γεγονός ότι, σε μια σχέση, ειδικά μακρόχρονη, δημιουργείς κοινούς φίλους, κοινούς στόχους, κοινά ενδιαφέροντα και όλα αυτά σε προσδιορίζουν. Όταν μια σχέση τελειώνει, πρέπει να επανατοποθετήσεις το ποιος είσαι μόνος σου σε ένα εντελώς καινούριο σύστημα. Αυτή η αλλαγή προκαλεί σύγχυση και μεγάλο στρες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το σώμα.

Φεύγω για μένα να νιώσω καλά

Αρκετά, όμως, με τους πληγωμένους, παρατημένους συντρόφους. Τι συμβαίνει με αυτούς που φεύγουν; Η πραγματικότητα είναι ότι κάποιες μελέτες δείχνουν ότι αυτός που φεύγει φαίνεται να βιώνει λιγότερο στρες σε σχέση με αυτόν που μένει (και περιμένει). Ωστόσο, σε άλλες μελέτες φαίνεται ότι στους ανθρώπους, οι οποίοι αποφασίζουν να φύγουν, τα σημάδια του στρες εμφανίζονται νωρίτερα, όταν συνειδητοποιούν ότι ο ρόλος που έχουν στη σχέση δεν τους καλύπτει ή τους κάνει δυστυχισμένους και δε φαίνεται να μειώνονται με το χωρισμό. Επίσης, υπάρχει η πιθανότητα, οι άνθρωποι που εγκαταλείπουν πρώτοι μια σχέση να έχουν έναν έντονο φόβο για την απόρριψη, άρα να επιλέγουν να φύγουν πριν το κάνουν οι άλλοι. Χμμ…    

Μα δεν τελειώσαμε!

Είτε μας άφησαν, είτε εμείς εγκαταλείψαμε, οι άνθρωποι που έχουν περάσει από τη ζωή μας ζουν μέσα μας, στις σκέψεις και τις αναμνήσεις μας. Έχουν αλλάξει τη ζωή μας και σίγουρα έχουν αφήσει τα σημάδια τους στο σημερινό μας εαυτό. Η ζωή προχωράει και εμείς οι άνθρωποι είμαστε ψηφιδωτά των σχέσεων και των εμπειριών μας. Αυτό, άλλωστε, είναι που μας κάνει μοναδικούς. Το θετικό είναι ότι τα συμπτώματα του χωρισμού εξαλείφονται με το χρόνο και η διαδικασία της αναζήτησης συντρόφου ξαναρχίζει!