Food waste: Η πραγματικότητα που δε θέλουμε να δούμε

Food waste: Η πραγματικότητα που δε θέλουμε να δούμε

Αυτή η συζήτηση σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων (γνωστή ως “food waste”) έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο έντονη παγκοσμίως- και όχι τυχαία. Σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organization – FAO), με τον όρο “food waste” νοείται το σύνολο των βρώσιμων προϊόντων, το οποίο προορίζεται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και, αντ’ αυτού, απορρίπτεται, χάνεται, υποβαθμίζεται ή καταναλώνεται από παράσιτα. Στην πορεία των ετών ο όρος έχει επεκταθεί και σε άλλα πεδία, περιλαμβάνοντας το φαγητό των εκτρεφόμενων ζώων, τα παραπροϊόντα της βιομηχανίας τροφίμων και τα απόβλητα, τα οποία δημιουργούνται από την ανθρώπινη υπερσίτιση.

Με λίγα λόγια, φαγητό μπορεί να απορριφθεί λόγω:

• Λανθασμένου ή ανύπαρκτου σχεδιασμού αγοράς τροφίμων για το νοικοκυριό
• Αυθόρμητη αγορά τροφίμων, τα οποία υπόκεινται σε προωθητικές ενέργειες τύπου «αγοράστε ένα και πάρτε ακόμα ένα δωρεάν»
• Προβλήματα στην κατανόηση της ημερομηνίας λήξης των προϊόντων
• Τυποποιημένα μεγέθη μερίδων σε χώρους εστίασης
• Δυσκολία πρόβλεψης πελατών σε χώρους εστίασης
• Δυσκολία στη διαχείριση αποθεμάτων σε σούπερ μάρκετ
• Υψηλά πρότυπα ποιότητας (για παράδειγμα παρατηρείται η επιλογή «όμορφων» προϊόντων, όπως φρούτων και λαχανικών έναντι των πιο «άσχημων» από τους καταναλωτές)
• Υπερπαραγωγή ή έλλειψη ζήτησης συγκεκριμένων προϊόντων σε ορισμένες περιόδους του έτους
• Καταστροφή προϊόντων κατά την παραγωγή, τη μεταποίηση ή τη συσκευασία τους
• Μη αποτελεσματική αποθήκευση κατά την αποθήκευση ή τη μεταφορά τους στα διάφορα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.

Οι αιτίες, λόγω των οποίων οι Έλληνες πετούν τρόφιμα, φαίνεται να οφείλονται περισσότερο στις αγορές τροφίμων χωρίς συγκεκριμένη λίστα (αν και οι περισσότεροι που ερωτήθηκαν απάντησαν ότι χρησιμοποιούν) και στην αγορά περιττών προϊόντων, λόγω προωθητικών ενεργειών στο σουπερ μάρκετ. Επίσης, οι άνθρωποι, οι οποίοι μαγειρεύουν στο σπίτι, κάνουν καλύτερη διαχείριση των τροφίμων του νοικοκυριού, άρα, απορρίπτουν λιγότερα τρόφιμα σε σχέση με αυτούς, οι οποίοι παραγγέλνουν έτοιμο φαγητό.

Το food waste με αριθμούς

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε το μέγεθος της σπατάλης, η οποία σχετίζεται με τα απορριπτόμενα τρόφιμα ετησίως, αρκεί να σκεφτούμε ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περίπου 88.000.000 τόνοι φαγητού πετιούνται χωρίς να καταναλωθούν κάθε χρόνο στην Ευρώπη. Αυτή η σπατάλη, εκτός από το τεράστιο ηθικό βάρος που εμπεριέχει, επιφέρει και χρηματικό κόστος της τάξης των 145 δισεκατομμυρίων ευρώ! Σύμφωνα με την αναφορά, η μεγαλύτερη σπατάλη σε ποσοστό 53 % γίνεται από τα νοικοκυριά, τα οποία είναι υπεύθυνα για την απόρριψη περίπου 47 εκατομμυρίων τόνων τροφίμων το χρόνο. Σε μικρότερο ποσοστό, φαγητό απορρίπτεται κατά τη διαδικασία της παραγωγής, της επεξεργασίας, της υπηρεσίας και της πώλησής του. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, σύμφωνα πάλι με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όλο αυτό το ποσό απορρίπτεται ενώ 43 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν ένα ποιοτικό γεύμα κάθε δεύτερη μέρα στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, τουλάχιστον το 30.1 % του συνόλου του φαγητού, το οποίο απορρίπτεται από τα νοικοκυριά, θεωρείται ότι μπορεί να αποφευχθεί και αφορά σε μαγειρεμένο φαγητό, φρούτα και λαχανικά, γαλακτοκομικά και ψωμί.  

Παγκοσμίως, ένας στους επτά ανθρώπους είναι στα όρια της πείνας ενώ στον αντίποδα το 1/3 του φαγητού απορρίπτεται χωρίς να καταναλωθεί.

Η σπατάλη του φαγητού δεν είναι μόνο ηθικό ή οικονομικό ζήτημα αλλά, προφανώς, επηρεάζει και το περιβάλλον, αφού σχετίζεται άμεσα με την εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη και την άσκοπη θανάτωση ζώων (ειδικά το Πάσχα στην Ελλάδα φτάνει σε εξωφρενικά επίπεδα). Επίσης, καταναλώνονται υπερβολικά ενεργειακά φορτία για την βιομηχανική εκτροφή ή παραγωγή, μεταποίηση, μεταφορά κλπ.

Προφανώς και τα στατιστικά είναι ακόμα πιο αποκαρδιωτικά, αν αναφερθούμε σε παγκόσμιο επίπεδο. Παγκοσμίως, ένας στους επτά ανθρώπους είναι στα όρια της πείνας, ενώ στον αντίποδα το 1/3 του φαγητού απορρίπτεται χωρίς να καταναλωθεί.

Πού ακριβώς έχει γίνει η αποσύνδεση; Τι μας αποτρέπει από το να δούμε τη μεγαλύτερη εικόνα και να αλλάξουμε στρατηγική ως κράτη και τρόπο σκέψης ως πολίτες; Ευτυχώς για εμάς, ζούμε σε μια εποχή, στην οποία η πρόσβαση στην πληροφορία είναι πολύ εύκολη, αρκεί να την αναζητήσεις. «Δυστυχώς» για εμάς, δεν μπορούμε να αγνοούμε τη δική μας ευθύνη. Πρέπει να πράττουμε ως συνειδητοποιημένοι πολίτες, δηλαδή έχοντας μέτρο σε κάθε μας επιλογή. Σκεφτείτε το, λοιπόν, και πράξτε ανάλογα στην φετινή προετοιμασία για το πασχαλινό τραπέζι.

Καλώς ήρθατε στο BeConscious.gr !