Μαριχουάνα STOP… CANCER?

Η κάνναβη στην Ελλάδα

Ας βάλουμε όμως τα γεγονότα σε μια σειρά. Το 2016 ελήφθη υπουργική απόφαση για την καλλιέργεια και μεταποίηση της βιομηχανικής κάνναβης (ποσοστό μικρότερο ή ίσο του 0.2 % της ψυχοτρόπου ουσίας Δ⁹-τετραϋδροκανναβινόλης), ενώ 2 χρόνια αργότερα έλαβε χώρα και η νομιμοποίησή της για ιατρικούς σκοπούς (ιατρική κάνναβη). Ωστόσο, για την αποποινικοποίηση της κάνναβης για ψυχαγωγική χρήση (ή αλλιώς μαριχουάνα), παρά τους υποστηρικτές της, ούτε λόγος!... Προς το παρόν τουλάχιστον.

Ο άνθρωπος έχει τα δικά του «κανναβινοειδή»

Τα ενδοκανναβινοειδή, όπως ονομάζονται, παράγονται φυσικά στο ανθρώπινο σώμα και δρουν ως νευροδιαβιβαστές, δηλαδή μόρια που μεταφέρουν μηνύματα μεταξύ των νευρώνων. Προσδένονται σε ειδικούς υποδοχείς των κυττάρων μας, που ονομάζονται υποδοχείς ενδοκανναβινοειδών και ο φυσιολογικός τους ρόλος σχετίζεται με λειτουργίες του εγκεφάλου, του ενδοκρινικού και ανοσολογικού συστήματος. Την ομοιότητα με τα ενδοκανναβινοειδή μιμούνται τα κανναβινοειδή που εντοπίζονται στην κάνναβη, με αποτέλεσμα να εμπλέκονται στις προαναφερόμενες λειτουργίες.

Όμως, τι διαφοροποιεί την κάνναβη;

Η κάνναβη χαρακτηρίζεται ως ένα ψυχοτρόπο φυτό, το οποίο περιέχει περισσότερες από 100 ενώσεις κανναβινοειδών, με δύο από αυτές να προσελκύουν το επιστημονικό ενδιαφέρον χάρη στις φαρμακολογικές ιδιότητες τους: η Δ⁹-τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και η κανναβιδιόλη (CBD). H THC, «ενοχοποιείται» για τις ψυχοδραστικές ιδιότητες της, σε αντίθεση με τη CBD -μη ψυχοδραστική ένωση- με ιδιαίτερο φαρμακολογικό ενδιαφέρον, ως αντιεπιληπτικό, αγχολυτικό, αντιφλεγμονώδες, νευροπροστατευτικό και αντιψυχωτικό. Όσον αφορά την τελευταία ιδιότητα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιψυχωτική δράση του CBD, αντίθετα από αυτή που προκαλείται από την THC.

Μια φορά και έναν καιρό…

Ήταν 1993, όταν βρέθηκε μουμιοποιημένο το σώμα της νεαρής πριγκίπισσας της Ουόκ, το οποίο χρονολογείται σε 2.500 χρόνια πριν, κάπου στη Σιβηρία. Εκτός από τα περίτεχνα τατουάζ στο σώμα της, δίπλα της βρέθηκε και ένα ματσάκι κάνναβη, το οποίο φαίνεται να χρησιμοποιούσε, με σκοπό να απαλύνει τον πόνο της. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έσπευσαν να υποστηρίξουν την αντικαρκινική χρήση της κάνναβης, μιας και κατά τα λεγόμενα, χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, από τον οποίο και έπασχε η πριγκίπισσα. Η είδηση, όπως καταλαβαίνετε, έκανε το γύρο του κόσμου και αναζωπύρωσε τη αντίληψη αναφορικά με τη συσχέτιση της κάνναβης και τη θεραπεία του καρκίνου. Ώσπου φτάσαμε στο σήμερα, στην «αναγέννηση» της ιατρικής κάνναβης, με ασθενείς σε ολόκληρο τον κόσμο να έχουν εύκολη πρόσβαση στο ισχυρό αυτό φαρμακευτικό βότανο.

Επειδή η νομιμοποίηση της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, θεωρείται ως πανάκεια για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, μεταξύ αυτών και ως εναλλακτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του καρκίνου, ανατρέξαμε στη βιβλιογραφία με το εξής ερώτημα:

«Η κάνναβη, θεραπεύει τον καρκίνο;»

Ενώσεις που εντοπίζονται στην κάνναβη, όπως η THC, μπορούν να μειώσουν τον όγκο στον εγκέφαλο ποντικιών, ή να καταστείλουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων σε πειράματα δοκιμαστικού σωλήνα. Ωστόσο, τα ποντίκια δεν είναι άνθρωποι και προφανώς αυτά που συμβαίνουν στα πειράματα δοκιμαστικού σωλήνα δεν είναι απαραίτητο ότι ανταποκρίνονται και στην κλινική πράξη. Οπότε, γιατί δεν το δοκιμάζουμε και σε ανθρώπους;

• Άλλες ενδείξεις αναφέρουν το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή την επαγωγή της καρκινικής ανάπτυξης… και πάλι έπειτα από πειράματα σε ποντίκια.
• Άρα, τι γίνεται με τις έρευνες στους ανθρώπους;

Λόγω νομικών εμποδίων, όπως είναι προφανές, σχετικές μελέτες είναι ελάχιστες, κάτι το οποίο φαίνεται να αντιστρέφεται τα τελευταία χρόνια. Οι αρχικές έρευνες εμπλέκουν την αντικαρκινική δράση των κανναβινοειδών μέσω της δράσης τους στους υποδοχείς ενδοκανναβινοειδών που εντοπίζονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Η εξέταση, επομένως, μιας εκ των πιο επικίνδυνων μορφών καρκίνου, όπως το γλοιοβλάστωμα – ένας γρήγορα αναπτυσσόμενος κακοήθης όγκος του εγκεφάλου- αποτέλεσε το εναρκτήριο βήμα στη λύση του «γόρδιου δεσμού». Έτσι, στο πλαίσιο πιλοτικής έρευνας, σε εννέα ασθενείς με υποτροπιάζον γλοιοβλάστωμα (σε αυτούς έχει αφαιρεθεί ο όγκος και έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με ακτινοβολία, αλλά ο όγκος επιστρέφει «στον τόπο του εγκλήματος» και συνεχίζει την ανάπτυξη του) τα αποτελέσματα δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Ειδικότερα, στους ασθενείς αυτούς χορηγούνταν THC, απευθείας στον όγκο. Δυστυχώς, τα εργαστηριακά αποτελέσματα δεν επιβεβαιώθηκαν, με τους ασθενείς να πεθαίνουν μέσα σε λίγους μήνες. Μολονότι, αυτή είναι και η μοναδική έρευνα που έχει δημοσιευθεί για περισσότερο από μια δεκαετία, το ενθαρρυντικό είναι ότι περισσότερες από 15 κλινικές έρευνες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και σύντομα θα έχουμε να παραθέσουμε ακόμα πιο πολλά επί του θέματος. Όμως, δε θα πρέπει ξεχνάμε ότι σε περιπτώσεις καρκίνου κάθε θεραπευτική προσέγγιση, όπως και η χορήγηση κάνναβης, έχει διαφορετικά αποτελέσματα στον εκάστοτε ασθενή, λόγω της πολυπλοκότητας της ασθένειας. Επομένως, η θεραπεία που θα ακολουθηθεί καθορίζεται έπειτα από χαρακτηρισμό του μοριακού προφίλ του όγκου κάθε ασθενούς με καρκίνο.

Η άλλη πλευρά της κάνναβης…

Αν και τα μέχρι πρότινος αποτελέσματα είναι απογοητευτικά όσον αφορά τη θεραπεία του καρκίνου, δεν θα πρέπει να αμελούμε τις ιδιότητες της ιατρικής κάνναβης στην αντιμετώπιση των παρενεργειών που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία όπως η ναυτία και ο εμετός.

Λύση στην κρίση η επένδυση στην κάνναβη;

Τα τελευταία χρόνια, ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον φαίνεται να συγκεντρώνει η καλλιέργεια βιομηχανικής και φαρμακευτικής κάνναβης. Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, 30 επενδυτικές προτάσεις έχουν ήδη υποβληθεί, με δυο από αυτές να έχουν πάρει το «πράσινο» φως. Οι επενδύσεις φέρνουν νέες θέσεις εργασίας, με πολλούς μάλιστα να σχολιάζουν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει κέντρο παραγωγής και μεταποίησης φαρμακευτικής και βιομηχανικής κάνναβης. Άραγε, θα επιβεβαιωθούν τα σενάρια;

 Οψόμεθα!