Εμβόλια για την COVID-19: Όλες (σχεδόν) οι απαντήσεις.

Εμβόλια για την COVID-19: Όλες (σχεδόν) οι απαντήσεις.

Καταρχάς, όποια ανησυχία έχετε σχετικά με την COVID-19 ή τα νέα εμβόλια, πρώτα να απευθυνθείτε στη σελίδα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Μέχρι τότε, ας δούμε λίγο κάποια δεδομένα επί του θέματος.

• Η φυσική ανοσία, αυτή που αποκτά κανείς όταν κολλήσει τον ιό, φαίνεται να είναι ισχυρή με προκαταρκτικά δεδομένα να υποδεικνύουν σταθερή ανοσία μετά από μήνες από το τέλος της ασθένειας, ενδεχομένως και χρόνια, όπως στην περίπτωση του SARS, ενός άλλου κορωνοϊού.
• H απόκριση του ανοσοποιητικού ποικίλει ανά άτομο και, βάσει της σοβαρότητας της ασθένειας, πιθανόν ανάλογα και με την έκθεση του ατόμου στον ιό. Όσοι πέρασαν τον κορωνοϊό βαριά, έχουν ισχυρότερη προστασία από αυτούς, οι οποίοι «δεν τον κατάλαβαν».

Τα εμβόλια, από την άλλη, έχουν σχεδιαστεί και ελεγχθεί ώστε να αναπτύσσουν συγκεκριμένη ανοσία για την ασθένεια. Αν και έγιναν με ταχύτητα αστραπής, οι κλινικές μελέτες για το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech και της Moderna ολοκληρώθηκαν κανονικά. Μάλιστα σε μια έρευνα, ο αριθμός των αντισωμάτων σε εθελοντές που εμβολιάστηκαν βρέθηκε υψηλότερος από αυτόν των ατόμων, τα οποία κόλλησαν «κανονικά» την COVID-19.

• Τα εμβόλια σίγουρα θα προστατεύσουν καλύτερα όλους όσοι πέρασαν την COVID-19 ελαφριά ή δεν την πέρασαν καθόλου.
• Όλοι οι άνθρωποι δεν αντιδρούν το ίδιο στα εμβόλια. Αυτός είναι ένας λόγος που η αποτελεσματικότητά τους στις κλινικές μελέτες ήταν 95% (Pfizer/BioNTech & Moderna). Παρόλα αυτά, αυτό το ποσοστό θεωρείται εξαιρετικά υψηλό.
• Για τον ίδιο λόγο, αναφέρονται περιπτώσεις, στις οποίες παρουσιάστηκε οξεία αλλεργική αντίδραση στα εμβόλια. Όπως και σε όλα τα εμβόλια, αυτοί που έχουν παρουσιάσει αλλεργική αντίδραση στο παρελθόν, καλό είναι να το συζητήσουν με τον γιατρό πριν λάβουν το εμβόλιο.
• Όλοι οι άνθρωποι δεν αντιδρούν το ίδιο στον ιό. Οι ενδείξεις που έχουμε είναι ότι τα παιδιά δεν ασθενούν σοβαρά, οι νέοι συνήθως την περνούν ελαφριά, και οι γυναίκες καλύτερα από τους άντρες. Επίσης, άτομα που είναι είτε παχύσαρκα, είτε έχουν άλλα υποκείμενα νοσήματα, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να ασθενήσουν σοβαρά. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχουν και γενετικοί παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν την πορεία του ιού.Καθότι δεν γνωρίζουμε ακόμα όλους τους σχετικούς παράγοντες, είναι προτιμότερο να εμβολιαστούμε, παρά να ελπίζουμε ότι δεν ανήκουμε σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
• Τα εμβόλια των Pfizer/BioNTech και Moderna φαίνεται να μπορούν να προστατεύσουν από τις σοβαρές επιπλοκές της COVID-19. Ωστόσο, ακόμα δε γνωρίζουμε αν, όντες εμβολιασμένοι, μπορούμε να κολλήσουμε και να μεταδώσουμε τον ιό σε άλλους.
• Το γενετικό υλικό των ιών μπορεί να αλλάξει κάθε φορά που αυτός πολλαπλασιάζεται. Ως εκ τούτου, διάφορα νέα στελέχη του ιού έχουν ανιχνευτεί. Αν κάποια από αυτά έχουν κάποιο πλεονέκτημα έναντι του αρχικού (π.χ. να είναι πιο εύκολα μεταδιδόμενα) αναμένουμε να τα παρατηρήσουμε εν τέλει σε περισσότερους ασθενείς. Τα εμβόλια, τα οποία στοχεύουν στη δημιουργία αντισωμάτων για τις πρωτεΐνες, οι οποίες βρίσκονται στην επιφάνεια του ιού, παύουν να είναι λειτουργικά μόνο όταν αυτές οι πρωτεΐνες έχουν αλλάξει πολύ. Μέχρι σήμερα, αυτό δεν έχει συμβεί, κι έτσι οι αλλαγές που έχουν παρατηρηθεί στους πληθυσμούς στην Αγγλία ή τη Ν. Αφρική δεν αναμένεται να καταστήσουν τα εμβόλια άχρηστα. Παρόλ' αυτά, μείωση της αποτελεσματικότητας ενάντια στο πιο επικίνδυνο στέλεχος της Νότιας Αφρικής έχει παρατηρηθεί, αν και το θέμα ακόμα ερευνάται.
• Το Κινέζικο εμβόλιο της Sinopharm προέρχεται από τον ίδιο τον ιό, ο οποίος αναπτύσσεται στο εργαστήριο σε κυτταρικές σειρές νεφρών πιθήκων και έπειτα απενεργοποιείται. Ο απενεργοποιημένος ιός δεν μπορεί να πολλαπλασιαστεί, αλλά οι πρωτεΐνες του παραμένουν ίδιες. Η διαδικασία αυτή θεωρείται κλασική και έχει χρησιμοποιηθεί και για άλλα εμβόλια, όπως αυτό της ηπατίτιδας Α ή του ιού της πολιομυελίτιδας. Αν και το Δεκέμβριο του 2020, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και αργότερα η ίδια η εταιρεία ανακοίνωσαν αποτελεσματικότητα 86 και 79,34%, αντίστοιχα, ενώ δεν έχουν δωθεί περαιτέρω λεπτομέρειες για τις μελέτες. Οι Ευρωπαϊκές και οι Αμερικάνικες αρχές δεν έχουν δεχτεί αίτηση από τη Sinopharm για έγκριση του εμβολίου από την Ευρώπη. Μόνο η Ουγγαρία έδωσε έκτακτη έγκριση, παρά τις αντιδράσεις του Ουγγρικού Ιατρικού Συλλόγου και τις προτροπές τους να ακολουθούνται οι κανόνες ασφαλείας και παρά το γεγονός ότι ο Ουγγρικός ελεγκτικός οργανισμός φαρμάκων OGYEI δε φαίνεται να ολοκλήρωσε τη μελέτη των δεδομένων.
• Το εμβόλιο Sputnik V ή Gam-Covid-Vac είναι το εμβόλιο που παρασκευάστηκε από το κρατικό ερευνητικό ινστιτούτο Gamaleya. Το ίδιο το ινστιτούτο ανακοίνωσε αποτελεσματικότητα 91,4%. Χρησιμοποιεί δύο τύπους αδενοϊών, ιοί που γενικά προκαλούν ένα απλό κρύωμα, στους οποίους έχει προστεθεί το γονίδιο για την παραγωγή της πρωτεΐνης που χρησιμοποιεί ο κορωνοϊός για να εισέλθει στα κύτταρα (είναι η ίδια πρωτεΐνη που παράγουν τα κύτταρά μας όταν κάνουμε το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech ή Moderna). Η πρώτη δόση γίνεται με τον ένα τύπο αδενοϊού ενώ η δεύτερη με το δεύτερο (διαφορετικό) τύπο, για να αποφευχθεί μια αντίδραση του ανοσοποιητικού στον αδενοϊό, αντί για την πρωτεΐνη του κορωνοϊού. Η εταιρεία δεν έχει κάνει αίτηση για έγκριση στην Ευρώπη και δεν έχει δημοσιεύσει τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών ώστε να κριθούν από εμπειρογνώμονες. Παρόλ' αυτά, έχει γίνει δεκτή η έκτακτη χρήση του εμβολίου στην Ουγγαρία.
• Παρόμοιο είναι και το εμβόλιο της Astra Zeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με τη διαφορά ότι χρησιμοποιεί έναν αδενοϊό, ο οποίος προσβάλλει χιμπατζήδες αλλά είναι ακίνδυνο για τον άνθρωπο. Όπως και το ρωσικό εμβόλιο, δεν περιέχει τον κορωνοϊό και έτσι δεν μπορεί να προκαλέσει COVID-19 σε αυτόν, ο οποίος θα εμβολιαστεί. Το εμβόλιο αυτό έχει εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και φαίνεται να προκαλεί επαρκή ανοσία ανάλογα με τη δόση. Τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών έχουν επίσης δημοσιευτεί σε επιστημονικό περιοδικό. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες σε αυτές τις μελέτες ήταν μεταξύ 18 και 55 ετών. Τα στοιχεία για μεγαλύτερους συμμετέχοντες (άνω των 65 ετών) μέχρι σήμερα δεν είναι επαρκή και είναι υπό διερεύνηση.

Περισσότερο από τους γνωστούς σας, το facebook, το περίεργο φανατισμένο σάιτ που σας στέλνει συνέχεια ο θείος σας ή τον ξάδερφό σας που τα ξέρει όλα, το καλύτερο είναι να εμπιστευτείτε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) ή το αντίστοιχο Αμερικάνικο, ώστε να ενημερώνεστε για όλες τις εξελίξεις σχετικά με το θέμα. Παρακάτω θα βρείτε τις ιστοσελίδες τους.