Έλενα Γραμματικοπούλου και Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου - Η γιορτή της επιστήμης στην άκρη της Ελλάδας

Πώς ξεκίνησε η ιδέα του Φεστιβάλ;

Πρόκειται  για αυτές τις ιδέες που ξεπηδούν και προτείνονται χωρίς δεύτερη σκέψη γιατί διαφορετικά, αν φιλτράρονταν από το νου, θα τις απέρριπτες πάραυτα.

Το 2019 έμαθα για τον Πανταζή Χούλη την ενασχόλησή του με τους γρίφους και την προοπτική του να δημιουργήσει στο Καστελλόριζο το Μουσείο Γρίφων. Εντυπωσιάστηκα, τον  προσκάλεσα σε δύο φεστιβάλ στην Αθήνα και στη συνέχεια αναπτύξαμε μια στενή φιλία  που κατέληξε και σε  συνεργασία:   Τον ρώτησα ένα πρωινό (Μάρτιος 2021) «Τί λες, να έρθω με την ομάδα μου τους Science Reactors (μια ομάδα  νέων επιστημόνων που ασχολείται με Stand up Science) και κάποιους φίλους να παρουσιάσουμε επιστημονικά παιγνίδια και πειράματα στα παιδιά του νησιού;»  Και τελικά  καταλήξαμε στη διοργάνωση  του 1^ουΦεστιβάλ Γρίφων με τη συμμετοχή 50 και πλέον επιστημόνων, ερευνητών, καλλιτεχνών από όλη την Ελλάδα, με απρόσμενη επιτυχία!!

Πείτε μας λίγα λόγια για το Μουσείο Γρίφων Μεγίστης

Το Μουσείο Γρίφων Μεγίστης, το πρώτο στην Ελλάδα, με τη μεγαλύτερη συλλογή γρίφων στην Ελλάδα και μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως. Ιδρύθηκε από τον μαθηματικό Πανταζή Χούλη και διαθέτει 4200 εκθέματα, πολλά από τα οποία είναι δικές του επινοήσεις και κατασκευές. Ο Πανταζής Χούλης ουσιαστικά ξεκίνησε (σημαντικές και διεθνείς) κινητοποιήσεις με γρίφους στην Αυστραλία πριν από είκοσι χρόνια, εντός του Πανεπιστημίου Δυτικής Αυστραλίας. Από τότε, οι παρουσιάσεις με γρίφους Καστελλορίζου επεκτάθηκαν και σε Ασία (Σιγκαπούρη, Ινδία, Μαλαισία, κ.α.), Αμερική (Νέα Υόρκη, Σαν Φρανζίσκο, κ.α.) και τώρα πια, στην Ευρώπη. Τώρα πια είναι μόνιμα εγκατεστημένος στον τόπο του, το Καστελλόριζο όπου δραστηριοποιείται με το Μουσείο και τη δημιουργία νέων γρίφων.

Το Μουσείο λειτουργεί χειμώνα/καλοκαίρι κι έχει καταπλήξει θετικά τους επισκέπτες κάθε ηλικίας, καθώς και έναν μεγάλο αριθμό Ελλήνων και ξένων διακεκριμένων επισκεπτών που έρχονται στο νησί αποκλειστικά για το Μουσείο Γρίφων. Αν και υπάρχουν μόνο τέσσερα άλλα Μουσεία Γρίφων σε άλλες χώρες (που καλύπτουν όλα τα είδη γρίφων), αυτό στο Καστελλόριζο είναι το μόνο διαδραστικό.

Πείτε μας δυσκολίες που έχετε αντιμετωπίσει στη διοργάνωση του Φεστιβάλ λόγω περιοχής

Οι δυσκολίες είναι διπλές: Η απόσταση, που αυξάνει υπερβολικά το κόστος μετάβασης. Δεν υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια ενώ λίγα είναι απευθείας, κάτι που δυσχεραίνει τις μετακινήσεις. Παρουσιάζει όλα τα προβλήματα ενός μικρού χώρου σε συνεννοήσεις/συντονισμό/συνεργασίες. Η πολύ περιορισμένη κρατική χρηματοδότηση και οικονομική στήριξη, παρά το γεγονός πως πρόκειται για μια τεράστια – εθελοντική- προσφορά κυρίως  στους μαθητές του νησιού αλλά και γειτονικών νησιών και γενικά στο  ίδιο το νησί και στους επισκέπτες του . Μας πικραίνει πως παρέχονται υπερβολικά ποσά και κρατικές  χορηγίες για δράσεις  τρίτων που δεν «ξεπηδούν» από το νησί, επιστρέφουν στο ίδιο το νησί  και  οι οποίες από τη χρονιά αυτή βάζουν πλώρη για μεγάλες πόλεις (Πάτρα, Αθήνα).

Τι να περιμένουμε φέτος από το Φεστιβάλ Γρίφων;

Ο βασικός άξονας είναι βέβαια ι οι  εκθέσεις εντυπωσιακών γρίφων από  δύο Καστελλοριζιακής καταγωγής  (τυχαίο;)   γριφολόγους/ γριφοποιούς όπως οι Πανταζής Χούλης και Μιχάλης Τούλουζας, καθώς και ο Bob Hearn (από τις ΗΠΑ). Ο τελευταίος είναι ειδικός στη Θεωρία των Παιγνίων, συλλέκτης και  κατασκευαστής πολλών γρίφων που υπάρχουν στην παγκόσμια αγορά, κι ένας από τους διοργανωτές του περίφημου Gathering for Gardner - G4G)

Στο πλαίσιο των «Παιχνιδιών Επιστήμης» υπάρχουν πολλά και πρωτότυπα θέματα που από την περσινή μας εμπειρία ξέρουμε πως θα κερδίσουν το ενδιαφέρον και θα γοητεύσουν τα παιδιά… και όχι μόνο. Επιγραμματικά αναφέρουμε:  σταθερή αξία η παρουσία του εκπληκτικού καθηγητή Μιχάλη Λάμπορυ (που είναι επίσης διοργανωτής του διαγωνισμού Καγκουρό στην Ελλάδα), Ηλιοπαρατήρηση- Αστροπαρατήρηση με τηλεσκόπια  (συνεργασία Πανεπιστήμιο Αθήνας/ Αστεροσκοπείου), ζωντανή σύνδεση με CERN, εργαστήρια Ρομποτικής, εργαστήρια από το Ινστιτούτο Παστέρ, δρώμενα από το Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ, η παρουσία του Ινστιτούτο Πληροφορικής – ΙΤΕ, εντυπωσιακά πειράματα από το πρόγραμμα Science is fun, το ανεπανάληπτο κυνήγι θησαυρού από το πατρινό «Πλήρωμα 94», οι Science Reactors με το ξεχωριστό Stand up Science Kids  και πλείστα ακόμη ενδιαφέροντα δρώμενα. Δεν θα ήταν σωστό να μην αναφέρουμε και τις πρωινές περιπλανήσεις στα μονοπάτια του νησιού με ξεναγό τον ίδιο τον Πανταζή Χούλη αλλά και τον Διαμαντή Παπαδόπουλο από την ομάδα ΒΡΙΛΗΣΣΟΣ όπου με την πυξίδα και τον χάρτη δεν θα χάσουν τον προσανατολισμό τους!!

Το 2^ο Φεστιβάλ Γρίφων έχει και μία ακόμη πρωτοτυπία: στις εκδηλώσεις του φεστιβάλ  (22/9 και 23/9 το πρωί) έχουν ενταχθεί ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας που θα γίνουν μέσα στις σχολικές ώρες. Για παράδειγμα, Cinemathesis, VAST από το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΙΠ&Τ) του Δημοκρίτου, παρουσιάσεις  από το Εργαστήριο Μαθησιακής Τεχνολογίας και Διδακτικής Μηχανικής του Πανεπιστήμιου Αιγαίου, Ινστιτούτο Παστέρ  και κυρίως το κοινωνικό πρόγραμμα Kids Save Lives (μαθήματα πρώτων βοηθειών/διάσωσης, τοποθέτηση εξωτερικού απινιδωτή). Το τελευταίο εξασφαλίσθηκε με την ευγενική χορηγία της ΒΙΟΡΥΛ.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας γρίφος;

Κάθε γρίφος έχει τη μοναδικότητά του, την ομορφιά του τον δικό του βαθμό δυσκολίας. Όμως φέτος με εντυπωσίασαν  δύο γρίφοι που σχεδίασε  ο Πανταζής Χούλης : ο ένας είναι ο Καραγκιόζης και ο άλλος η Μέδουσα Μεγίστης που σηματοδοτούν αντίστοιχα τα δύο επόμενα φεστιβάλ εκτός Καστελλορίζου.

Όμως για λόγους εθνικής ευαισθησίας θα ξεχώριζα και  τον γρίφο/ κύβο που έχει δύο χρώματα -γαλάζιο και άσπρο- που όσο και να γυρνάς τα μικρά κομμάτια του παραμένει η ελληνική σημαία. Με αυτόν τον γρίφο συμβολίζει και  ισχυρίζεται πως γι’ αυτό και το Καστελλόριζο θα είναι πάντα ελληνικό.

Μετά τη μεγάλη επιτυχία του Καστελλορίζου, σκέφτεστε να μεταφέρετε το θεσμό και σε άλλες πόλεις;

Το περσινό φεστιβάλ έκλεισε με την ευχή (αλλά και τη διαπίστωση) λόγω της μεγάλης του επιτυχίας πως το νησί μπορεί και θα πρέπει να εξάγει πολιτισμό.

Για τον λόγο αυτό μετά το Καστελλόριζο (22-25/9) θα πάμε με συγκεκριμένη θεματική τους Γρίφους και τα Μαθηματικά στην Πάτρα (21-23/19 - χώρος Παλαιά Σφαγεία) και Αθήνα (16-18 Δεκεμβρίου – χώρος πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο).

Η οργάνωση πραγματοποιείται από την ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ (Ένωση Ιδεών, Γρίφων, Μαθηματικών), όπου το πλέον σημαντικό στοιχείο δράσης της αποτελεί το Μουσείο Γρίφων Μεγίστης σε συνεργασία με την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και τον Δήμο Μεγίστης. Τα Υπουργεία Ανάπτυξης/ Γενική Γραμματεία Έρευνας & Καινοτομίας, Εθνικής Άμυνας, Πολιτισμού & Αθλητισμού, Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής το έθεσαν υπό την αιγίδα τους  (τα δύο πρώτα στηρίζουν το ΦΓ και οικονομικά).

Τι σημαίνει για εσάς “conscious”;

Είναι μια  μεγάλη κουβέντα που θα χαθούμε αν την  ξεκινήσουμε. Με λίγα λόγια:  να είσαι εναργής, ζωντανός, ευαίσθητος  και όχι αδιάφορος για τον διπλανό σου και γενικά να είσαι άνθρωπος και  να μην αντιδράς μηχανικά σαν  ρομπότ. Η ενασχόληση με τους γρίφους συμβάλλει ουσιαστικά στο  να «be conscious»

Το Φεστιβάλ Γρίφων  είναι μια διοργάνωση υψηλού επιστημονικού επιπέδου συγκρίσιμη με διοργανώσεις, οι οποίες κοστίζουν χιλιάδες ευρώ. Εξήντα και πλέον ερευνητές, ακαδημαϊκοί, εκπαιδευτικοί και καλλιτέχνες συμμετέχουν αφιλοκερδώς προσφέροντας τις πολύτιμες γνώσεις τους και την εμπειρία τους σε θέματα επιστήμης και τεχνολογίας! Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να ταξιδέψετε ως το Καστελλόριζο φέτος θα πραγματοποιηθεί και σε άλλες πόλεις. Η στήριξή του είναι αναγκαία αλλά εσείς να πάτε γιατί κυρίως θα περάσετε ωραία!

Εμείς, να ευχαριστήσουμε πολύ την κα Γραμματικοπούλου για την παραχώρηση της συνέντευξης και να ευχηθούμε να είναι πάντα τόσο δημιουργική και πρωτοπόρα. Όσο για το Φεστιβάλ, η επιτυχία είναι σίγουρη αλλά σας αφήνουμε εδώ όλους τους απαραίτητους συνδέσμους.

 Ιστοσελίδα: https://kastellorizofestival.cοm

Instagram: https://www.instagram.com/kastellorizo_puzzle_festival/

Facebook: https://www.facebook.com/KastellorizoPuzzleFestival