Fast fashion ή conscious upcycling?

Fast fashion

Τις τελευταίες δεκαετίες ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης αγοράζει 40% περισσότερα ρούχα σε σχέση με παλιότερα εξαιτίας της μείωσης της τιμής των ρούχων και της εύκολης πρόσβασης σε αυτά. Ο όρος fast fashion αναφέρεται στην ταχύτητα με την οποία τα προϊόντα μόδας κατασκευάζονται και φτάνουν στον καταναλωτή. Υπολογίζεται ότι για το 2019, ο ισπανικός όμιλος Inditex στον οποίο ανήκουν επωνυμίες όπως Zara, Mango και Massimo Dutti, πούλησαν 2,9 δις κομμάτια. Τα στατιστικά στοιχεία για την Ευρώπη για τον παραπάνω όμιλο καταδεικνύουν ότι είναι εκείνος που χρησιμοποιεί βαμβάκι από βιώσιμες πηγές σε σχέση με τους άλλους μεγάλους παίκτες, ενώ ταυτόχρονα έχει το μεγαλύτερο ανθρακικό αποτύπωμα ετησίως ανάμεσα στους λιανεμπόρους της Ευρώπης.

Με λίγα λόγια, οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων έχουν καταφέρει να αλλάξουν το χώρο της μόδας παράγοντας εκατομμύρια τόνους ρούχων καταφέρνοντας έτσι χαμηλότερα κόστη, γρήγορη παραγωγή και χαμηλότερη ποιότητα. Αλλά δεν μας νοιάζει, γιατί είναι τόσο φτηνά που του χρόνου θα τα πετάξουμε και θα πάρουμε άλλα! Σωστά; Λάθος. Και μάλιστα τραγικό λάθος!  Χωρίς να θέλω να αποδώσω ευθύνες και τύψεις στους ανθρώπους που με αυτό τον τρόπο κινούν την οικονομία και τη βιομηχανία της μόδας, η κάθε επιλογή μας έχει μια βαρύτητα. Η αγορά για παράδειγμα πολλών ρούχων που ανανεώνονται κάθε χρόνο και πετιούνται τα παλιά, οδηγεί στην υπερσυσσώρευση υφασμάτων τα οποία δεν ανακυκλώνονται και δεν επαναχρησιμοποιούνται. Τα περισσότερα ρούχα πια περιέχουν πρώτες ύλες από πλαστικό μαζί με βαμβάκι ή άλλα υλικά τα οποία δεν βιοδιασπώνται και καταλήγουν να υπερχυλίζουν κάποια χωματερή του πλανήτη.

Για παράδειγμα, το πολυεστερικό ύφασμα που συναντάμε όλο και συχνότερα σε όμορφα prints τις περισσότερες φορές δεν προέρχεται από ανακυκλωμένο πλαστικό και φυσικά δεν βιοαποικοδομείται με αποτέλεσμα -όπως και οποιοδήποτε άλλο πλαστικό- να συσσωρεύεται στον πλανήτη. Παρόλο που το polyester μας εξυπηρετεί εδώ και χρόνια αφού είναι εύκολο, γυαλιστερό, δεν τσαλακώνεται κλπ., είναι μια από τις πιο κακές επιλογές όταν έρχεται η ώρα να το αποχωριστούμε.

Upcycling

Η έννοια του upcycling έχει αρχίσει να κεντρίζει το ενδιαφέρον των εταιρειών. Το “upcycling” αφορά πρακτικά την αξιοποίηση προϊόντων χαμηλής ποιότητας (χρησιμοποιημένα αντικείμενα ή υλικά από απορρίμματα) μετατρέποντάς τα σε προϊόντα υψηλής αξίας (και πολλές φορές στον κλάδο της μόδας, υψηλής αισθητικής!). Με αυτό τον τρόπο οτιδήποτε που παλαιότερα θα κατέληγε στις χωματερές ή ακόμα χειρότερα σε θάλασσες και τελικά στο πιάτο μας, ξαναπαίρνει ζωή. Πολλές εταιρείες έχουν στραφεί στο upcycling σε μια προσπάθεια να μειωθεί το τεράστιο πρόβλημα της συσσώρευσης σκουπιδιών στον πλανήτη, αλλά και σε μια ένδειξη ευαισθητοποίησης και υψηλής δημιουργικότητας. Για παράδειγμα, τα καινούρια μου Stan Smith αποτελούνται σε μεγάλο ποσοστό από upcycled πλαστικά μπουκάλια! Η εταιρεία προχώρησε ένα βήμα παραπάνω και κατασκεύασε μηχανήματα επιστροφής πλαστικών μπουκαλιών στα οποία μπορείς να πάρεις έκπτωση για να πάρεις τα παπούτσια σου!

Το παλιό μου παλτό, το χαρίζω σε εσένα

Ωραία, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε ως συνειδητοποιημένοι πολίτες;

Κατ’ αρχάς, στηρίζουμε conscious εταιρείες! Δεν υπάρχει κάτι πιο ωραίο, όταν αγαπάς τη μόδα, από το να στηρίζεις ηθικούς και συνειδητοποιημένους δημιουργούς που προσπαθούν να κάνουν τη διαφορά. Επίσης, μια λύση που μας φέρνει πιο κοντά ενώ βοηθάει και στη διαχείριση των ρούχων και αξεσουάρ μας είναι η ανταλλαγή. Ειδικά τώρα που αλλάζει ο καιρός. Μετά από αυτή την κίνηση ό,τι είναι σε καλή κατάσταση μπορεί να δοθεί σε κοινωφελείς οργανισμούς και ιδρύματα. Φυσικά, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τα μαγαζιά second hand τα οποία έχουν είτε να αγοράσεις είτε να πουλήσεις ρούχα. Έχουν «ξεπηδήσει» σε κάθε γειτονιά και κρύβουν διαμαντάκια. Από την άλλη, οτιδήποτε σκισμένο ή σε κακή κατάσταση μπορεί να τοποθετηθεί για ανακύκλωση στους κόκκινους κάδους ή να δοθεί σε ΜΚΟ όπως η Fabric Republic. Επίσης μπορούν να δοθεί για ανακύκλωση σε μεγάλα εμπορικά κέντρα ή αλυσίδες καταστημάτων που στηρίζουν αυτή την κίνηση. Αν ωστόσο είστε δημιουργική ψυχή, μπορείτε να τα μετασχηματίσετε, δίνοντάς τους άλλη ζωή (DIY upcycling ?).