FOMO: Όταν φοβάσαι μη μείνεις στην απ’ έξω

Δευτέρα, 01 Μαρτίου 2021, 12:03

Τι κοινό έχουν ένας φοιτητής που χαζεύει το κινητό του στη διάρκεια μιας διάλεξης, ένας οδηγός που αργεί να ξεκινήσει στο φανάρι επειδή κοιτάει το κινητό του και μια παρέα εφήβων που ενώ έχουν βγει να διασκεδάσουν καταλήγουν να μένουν σιωπηλοί; Είναι πιθανό όλοι να βιώνουν το σύνδρομο FOMO!

Καθημερινά λαμβάνουμε καταιγιστικές ενημερώσεις και ειδοποιήσεις από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αποτέλεσμα να μας κατακλύζουν συχνά διάφορα συναισθήματα. Ωστόσο, ακόμα και όταν δεν λαμβάνουμε ειδοποιήσεις, έχουμε μια ανεξέλεγκτη και εθιστική συνήθεια να τσεκάρουμε συνεχώς το κινητό μας. Δε ξέρω αν ταυτίζεστε αλλά είναι φορές που η περιήγησή μου στην αρχική σελίδα του Facebook διαρκεί ώρες, καθώς φοβάμαι μήπως χάσω κάποια εξέλιξη ή κάποια συναρπαστική εκδήλωση.

Παρατηρούμε καθημερινά τις συχνές αναρτήσεις των διαδικτυακών μας φίλων. Άλλοτε μας φαίνονται ενδιαφέρουσες και θέλουμε να ακολουθήσουμε και άλλοτε απλά συνεχίζουμε το scroll down. Σε κάθε περίπτωση επιθυμούμε συνεχώς να είμαστε ενήμεροι για τη δραστηριότητά τους, ενώ κάποιες φορές καταλήγουμε να νιώθουμε ότι όλοι οι άλλοι περνάνε πιο ωραία το χρόνο τους από εμάς.

Τι είναι το σύνδρομο FOMO;

Το σύνδρομο Fomo (Fear of Missing Out) είναι ένας τύπος κοινωνικού άγχους και αποτελεί το φόβο να μη χάσει κανείς τα κοινωνικά δρώμενα. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Computers in Human Behavior το 2013, το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζεται από μια διάχυτη ανησυχία ότι οι άλλοι μπορεί να βιώνουν ωραιότερες εμπειρίες, καθώς και από την επιθυμία συνεχούς σύνδεσης με αυτά που κάνουν οι άλλοι. Το σύνδρομο FOMO έχει συνδεθεί με μειωμένη διάθεση και χαμηλά συναισθήματα ικανοποίησης. Σύμφωνα με έρευνα του 2016, ο συγκεκριμένος τύπος κοινωνικού άγχους συνδέεται με συμπτώματα κατάθλιψης και έχει αρνητική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία.

Ο φόβος του να χάνεις πράγματα σε κάνει να χάνεις τα πάντα

(“That fear of missing out on things makes you miss out on everything”) -Έτι Χίλσαμ

FOMO & Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, η εκτεταμένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέθηκε με το FOMO, με αποτέλεσμα να προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών. Όταν κάποιος βιώνει την αγχωτική εμπειρία του FOMO, είναι πιο πιθανό να παρουσιάσει μια παρορμητική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι άνθρωποι που επιζητούν περισσότερο την κοινωνική συναναστροφή και τη συμμετοχή στα κοινά τείνουν να στρέφονται πιο έντονα στα μέσα αυτά. Ο προβληματισμός έγκειται στο γεγονός ότι πολλές φορές παρατηρείται υπέρμετρη και μη ασφαλής χρήση των μέσων αυτών, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της οδήγησης ή της παρακολούθησης πανεπιστημιακών μαθημάτων από τους φοιτητές. Πολλοί νέοι που βιώνουν το FOMO σε μια προσπάθεια κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να βρεθούν σε κάποιο πάρτι άγνωστης τοποθεσίας για το οποίο ενημερώθηκαν μέσω διαδικτύου, αλλά και να παρουσιάσουν επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ για να γίνουν αρεστοί.

FOMO vs JOMO

Το JOMO (Joy of missing out) είναι ένα αρκτικόλεξο που εκφράζει την κατάσταση στην οποία είσαι χαρούμενος γνωρίζοντας ότι υπάρχουν πράγματα που χάνεις. Έχει αποδειχτεί ότι άνθρωποι που απέχουν συνειδητά από τη χρήση του κινητού τηλεφώνου και των αντίστοιχων εφαρμογών βιώνουν μακροπρόθεσμα συναισθήματα χαράς, μειωμένο άγχος και μια αίσθηση ελευθερίας. Συγκεκριμένα, έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2018 στο Journal of Social and Clinical Psychology έδειξε ότι ο περιορισμός της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα 10 λεπτά τη μέρα για διάστημα 3 εβδομάδων είχε μια σημαντική επίδραση στην ψυχολογική ευεξία. Η μείωση των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης ήταν στατιστικά σημαντική ειδικά για άτομα που παρουσίασαν εξαρχής πιο έντονα καταθλιπτικά συμπτώματα. Ωστόσο, η καθολική αποδέσμευση από τη χρήση του κινητού τηλεφώνου δεν είναι πλέον ένα ρεαλιστικό σενάριο. Η επιστημονική κοινότητα προτείνει την μερική αποσύνδεση από την ψηφιακή πραγματικότητα ως λύση στην αντιμετώπιση του FOMO. Ακόμη, κρίνεται σημαντική η ευαισθητοποίηση των εταιρειών σχεδιασμού εφαρμογών και κινητών τηλεφώνων προκειμένου να σέβονται την προσοχή του χρήστη και την πνευματική ευεξία.

Ο φόβος του να χάσει κανείς πολύτιμες κοινωνικές εμπειρίες είναι ένα φαινόμενο που φαίνεται να απασχολεί κυρίως τις νεότερες γενιές. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας επιτρέπουν να κοινωνικοποιούμαστε και να ενημερωνόμαστε αδιαλείπτως για πολλά κοινωνικά δρώμενα, παρέχοντας μας αναρίθμητες επιλογές. Ωστόσο, όσο διεξάγονται έρευνες σε αυτό το σύγχρονο ζήτημα φαίνεται να αναδύεται ένας φαύλος κύκλος, καθώς η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τροφοδοτεί το σύνδρομο FOMO αλλά και αντίστροφα. Φαίνεται λοιπόν ότι ενώ οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης κατασκευάστηκαν έτσι ώστε να μας φέρνουν κοντά, ίσως κάποιες φορές μας απομακρύνουν από τον ίδιο μας τον εαυτό. Αφού διάβασες αυτό το άρθρο λοιπόν, σε συμβουλεύουμε να απομακρυνθείς για λίγο από την οθόνη. Συνέχισε εκείνο το βιβλίο που έχει μείνει στο ράφι, φτιάξε το δικό σου έργο τέχνης, βρες το δικό σου JOMO!

Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!

Ακούστε το Podcast

Πηγές

Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in human behavior, 29(4), 1841-1848.

Baker, Z. G., Krieger, H., & LeRoy, A. S. (2016). Fear of missing out: Relationships with depression, mindfulness, and physical symptoms. Translational Issues in Psychological Science, 2(3), 275.

Riordan, B. C., Flett, J. A., Hunter, J. A., Scarf, D., & Conner, T. S. (2015). Fear of missing out (FoMO): The relationship between FoMO, alcohol use, and alcohol-related consequences in college students. Annals of Neuroscience and Psychology, 2(7), 1-7.

Aranda, J. H., & Baig, S. (2018, September). Toward" JOMO" the joy of missing out and the freedom of disconnecting. In Proceedings of the 20th international conference on human-computer interaction with mobile devices and services (pp. 1-8).

Hunt, M. G., Marx, R., Lipson, C., & Young, J. (2018). No more FOMO: Limiting social media decreases loneliness and depression. Journal of Social and Clinical Psychology, 37(10), 751-768.

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο

(8 ψήφοι)