Νοηματική : Ένας τρόπος να επικοινωνούμε όλοι με όλους.

Νοηματική : Ένας τρόπος να επικοινωνούμε όλοι με όλους.

Εξηγώντας τον όρο της νοηματικής στο Σωκράτη

5ος αιώνας π. Χ. Σε έργο του Πλάτωνα ο Σωκράτης εκθέτει το ερώτημα. «Αν δεν είχαμε φωνή ή γλώσσα, και θέλαμε να εκφράσουμε πράγματα ο ένας στον άλλο, δε θα προσπαθούσαμε να κάνουμε σήματα με τα χέρια μας, το κεφάλι μας και το υπόλοιπο σώμα;»[Κρατύλος, Πλάτωνα].  Τώρα ας αναρωτηθούμε κάτι εμείς. Είναι ανάγκη να μην έχουμε φωνή ή γλώσσα για να χρησιμοποιήσουμε νοήματα; Εξάλλου ως νοηματική γλώσσα ορίζεται κάθε μέσο επικοινωνίας μέσω σωματικών κινήσεων ειδικά των χεριών που χρησιμοποιούνται όταν η προφορική επικοινωνία είναι αδύνατη ή μη επιθυμητή.

Αξία χωρίς εξαιρέσεις

Η εκμάθηση οποιασδήποτε ξένης γλώσσας δημιουργεί ερεθίσματα στον εγκέφαλό μας. Εξασκούμε μερικές εγκεφαλικές μας λειτουργίες. Το ίδιο συμβαίνει και με τη νοηματική. Η βελτίωση της μνήμης, της δημιουργικής σκέψης, της ενασχόλησης με διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα είναι λίγες από τις θετικές επιδράσεις κατά την εκμάθησή της. Είναι μόνο λίγα επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι η συμβολή της είναι ανεκτίμητη.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι μιλάμε με κάποιον χρησιμοποιώντας νοηματική. Προκειμένου να καταλάβουμε ακριβώς τι θέλει να μας πει δίνουμε έμφαση όχι μόνο στις κινήσεις των χεριών αλλά και στις εκφράσεις του προσώπου και στη στάση σώματος. Από αυτό και μόνο εξακριβώνουμε την εξάσκηση και τη βελτίωση της περιφερειακής όρασης και της παρατηρητικότητας. Από το ίδιο σενάριο γινόμαστε και καλύτεροι ακροατές. Προσέχουμε τον συνομιλητή χωρίς να έχουμε την άνεση να σ το κινητό μας ή κάπου αλλού αδιαφορώντας για αυτόν. Ακούμε για να καταλάβουμε και όχι απλά να απαντήσουμε.

Η νοηματική γλώσσα είναι μέσο έκφρασης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που άνθρωποι δυσκολεύονται να εκφραστούν στην μητρική τους γλώσσα. Η γνωριμία κατά την εκμάθηση, η ανταλλαγή ιδεών και απόψεων μέσω της νοηματικής μπορεί άμεσα να βοηθήσει έναν άνθρωπο να εκφραστεί και στη συνέχεια να κοινωνικοποιηθεί. Συνεπώς γίνεται κατανοητό πως η νοηματική είναι μια γλώσσα που δεν αποτελεί εφόδιο μόνο για κωφούς ή βαρήκοους.

«Προτού μιλήσω, άσε με να σου δείξω»

Παιδιά μόλις οκτώ μηνών μπορούν να μάθουν να χρησιμοποιούν βασικά σήματα της νοηματικής γλώσσας. Για παράδειγμα λέξεις όπως «πεινάω» ή «παιχνίδι» μπορούν να λύσουν για ένα γονέα μικρές απορίες ως προς το τι ζητάει το παιδί τους. Ήδη από μικρή ηλικία αποκτούν τα  οφέλη ενός πολύγλωσσου εγκεφάλου. Αυτή η σιωπηλή επικοινωνία μεταξύ γονέα και παιδιού δημιουργεί ένα ιδιαίτερο «δέσιμο». Επιτρέπει στον γονέα να αντιληφθεί τυχόν άγχος ή πίεση που δε μπορεί να εκφράσει το παιδί, και καλλιεργεί μια σχέση μεγαλύτερης εμπιστοσύνης αλλά και κατανόησης.

Η νοηματική γλώσσα μας ενώνει

Οι ξένες γλώσσες μας φέρνουν πιο κοντά στην κουλτούρα ενός άλλου λαού αλλά και προς τον λαό τον ίδιο. Η νοηματική γλώσσα δεν εξαιρείται από αυτό. Μαθαίνοντάς τη, γνωρίζουμε την κοινότητα των κωφών και βαρήκοων ανθρώπων. Μας ενώνει μαζί τους, ευαισθητοποιούμαστε και παίρνουμε μια δόση από την καθημερινότητά τους. Μας επιτρέπει να επικοινωνούμε ακόμη και με τους φίλους μας στο φάσμα του αυτισμού ή με νοητική αναπηρία. Μας κάνει χρήσιμους καθώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας να αντιμετωπίσουν καθημερινές δυσκολίες. Γιατί δεν είναι τα άτομα αυτά απροετοίμαστα αλλά η η ίδια η κοινωνία.

Προσπάθεια όλων για το καλύτερο

Η νοηματική γλώσσα είναι απαραίτητο εφόδιο για όλους. Η ένταξή της στο σχολικό πρόγραμμα, η συνεχής ενημέρωση του κόσμου και η διεξαγωγή δωρεάν μαθημάτων της για όλους είναι μικρά βήματα που μπορούν να δημιουργήσουν ίσες ευκαιρίες αλλά και ίσες προκλήσεις για όλες τις ομάδες πληθυσμού. Να μπορούν κωφά και βαρήκοα άτομα να κοινωνικοποιηθούν και όχι να απομονώνονται επειδή δεν μπορούμε να τους ακούσουμε. Γιατί εμείς έχουμε την επιλογή να μιλήσουμε στη γλώσσα τους, εκείνοι όχι.