Το εντερικό μικροβίωμα, το «κλειδί» στην υγεία των οστών

Παρασκευή, 14 Φεβρουαρίου 2020, 02:02
Το εντερικό μικροβίωμα, το «κλειδί» στην υγεία των οστών Το εντερικό μικροβίωμα, το «κλειδί» στην υγεία των οστών

Το ανθρώπινο μικροβίωμα, και ιδιαίτερα το εντερικό, λαμβάνει ολοένα και περισσότερη προσοχή από την επιστημονική κοινότητα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 χρόνων. Μάλιστα συνεχώς νέες ανακαλύψεις επεκτείνουν τα όρια του κλασσικού μέχρι στιγμής ρόλου του και φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενο εργαλείο για νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις σε ένα μεγάλο εύρος ασθενειών.

Το εντερικό μικροβίωμα ή χλωρίδα (gut microbiota, gut flora) είναι το όνομα που δίνεται σήμερα για την περιγραφή του μικροβιακού πληθυσμού που συμβιώνει στο έντερο. Οι ζωντανοί μικροοργανισμοί οι οποίοι όταν χορηγούνται σε επαρκείς ποσότητες προάγουν την υγεία του οργανισμού-ξενιστή, στην προκειμένη του ανθρώπου, χαρακτηρίζονται προβιοτικά, ενώ το υπόστρωμα που χρησιμοποιείται επιλεκτικά από τους αυτούς και συμβάλλει στη σωστή ανάπτυξή τους, ονομάζεται πρεβιοτικά. Με άλλα λόγια, τα πρεβιοτικά είναι  η τροφή των προβιοτικών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών αποτελούν οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες (ΦΟΣ) και οι γαλακτολιγοσακχαρίτες.

Ο γαστρεντερικός σωλήνας αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιφάνειες του ανθρώπινου σώματος τον οποίο διαπερνούν περίπου 60 τόνοι φαγητού στη διάρκεια του μέσου όρου ζωής ενός ατόμου. Μάλιστα, ο αριθμός των μικροοργανισμών που αποικίζουν τον εντερικό σωλήνα υπολογίζεται στα 1014, κάτι το οποίο σημαίνει ότι έχουμε περίπου 10 φορές περισσότερα βακτηριακά κύτταρα από τα ανθρώπινα. Η εντερική χλωρίδα μας περιέχει δεκάδες τρισεκατομμύρια μικροοργανισμών στα οποία περιέχονται τουλάχιστον 1000 διαφορετικά είδη γνωστών βακτηρίων με περισσότερα από 3 εκατομμύρια γονίδια.

Τι κάνει το εντερικό μικροβίωμα, τόσο σημαντικό

Λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο του εντερικού μικροβιώματος θα μπορούσε να θεωρηθεί μάλιστα ως ένα ξεχωριστό όργανο, το οποίο μάλιστα αποκτάται κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, καθώς τα έμβρυα γεννιούνται χωρίς αυτό. Κάποιες από τις λειτουργίες του είναι οι εξής:

  • Βοηθά στην πέψη συγκεκριμένων τροφών οι οποίες είναι άπεπτες από το στομάχι και το λεπτό έντερο.
  • Συμβάλει στην παραγωγή βιταμινών όπως η Β και η Κ.
  • Μέσω της διατήρησης της συνέχειας του εντερικού βλεννογόνου βοηθά την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε επιθέσεις παθογόνων μικροοργανισμών.
  • Υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Εντερικό Μικροβίωμα: Ο «συνδετικός κρίκος» των οστών

Η υγεία και η φυσιολογία των οστών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον μεταβολισμό του ασβεστίου και μάλιστα τα ίδια λειτουργούν και σαν αποθήκες αυτού. Μια νέα προσέγγιση αύξησης επιπέδων ασβεστίου στα οστά αποτελεί η επίδραση στο εντερικό μικροβίωμα.

Για πιο προχωρημένους: Η λήψη των ΦΟΣ, που αναφέρθηκαν προηγουμένως, οδηγεί στην παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, ως προϊόντα της μικροβιακής ζύμωσης, τα οποία φαίνεται να ελαττώνουν το εντερικό pH με αποτέλεσμα να διαλυτοποιείται το ασβέστιο και να αυξάνεται η απορρόφηση και η βιοδιαθεσιμότητά του στον οργανισμό. Επιπλέον, οι ΦΟΣ επιδρούν σε σηματοδοτικά μονοπάτια που επάγουν δομικές αλλαγές, όπως αυξημένη κυτταρική διαφοροποίηση, πυκνότητα των βλεννογόνων υμένων, αιματική ροή καθώς και στη δημιουργία εντερικών κρυπτών, στο επιθήλιο του εντέρου οδηγώντας σε μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής για ακόμα μεγαλύτερη απορρόφηση ασβεστίου. Τέλος, οι ΦΟΣ συμβάλλουν στην αυξημένη έκφραση της ενδοκυττάριας μεταφορικής πρωτεΐνης του ασβεστίου D9K, για τη μεταφορά του στο αιμοφόρα αγγεία.

Μην αμελείς το πιο σημαντικό από όλα… τις επιλογές σου!

Tip 1: Η διατροφή παίζει το σημαντικότερο ρόλο στην υγεία μας. Κατανάλωση φρούτων και λαχανικών πλούσιων σε πρεβιοτικά και ειδικότερα σε ΦΟΣ όπως νεκταρίνια, μπανάνα, αχλάδια, κεράσια, κρεμμύδια, σκόρδο, πράσα, άσπρο και κόκκινο λάχανο, μπρόκολο, ραδίκια κ.α. θα βοηθήσει στην πρόσληψη της απαραίτητης ποσότητας αυτών. Αντίστοιχα, κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ασβέστιο όπως το άπαχο γάλα, το γιαούρτι, το κεφίρ, τα αμύγδαλα, το σπανάκι κ.α. καθώς και τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D όπως ο σολομός, οι σαρδέλες, τα μανιτάρια κ.α. είναι επίσης σημαντικά για την υγεία των οστών. Προσοχή στη λήψη νατρίου μέσω των τροφών, η οποία δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 2300 mg τη μέρα.

Tip 2: Περισσότερες βόλτες στον ήλιο. 15 λεπτά καθημερινής έκθεσης αρκούν, πάντα με τον καταλληλότερο δείκτη αντηλιακού!

Tip 3: Τρέξιμο, χορός, περπάτημα. Η άσκηση συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου της οστεοπόρωσης και γενικότερα δυναμώνει το σκελετό μας!

Tip 4: Συνδύασε τις τροφές σωστά ή επίλεξε το καταλληλότερο συμπλήρωμα διατροφής για εσένα. Μεταξύ των διαθέσιμων μορφών ασβεστίου, το κιτρικό ασβέστιο απορροφάται κατά 25% περισσότερο σε σχέση με το ανθρακικό ασβέστιο, ανεξάρτητα από τη λήψη γεύματος, αποτελώντας την ιδανική μορφή για λήψη σε οποιαδήποτε στιγμή, ενώ προτιμάται σε περιπτώσεις στομαχικών διαταραχών και νεφρολιθίασης. Επιπλέον, η συγχορήγηση της βιταμίνης D βοηθά στην αποτελεσματικότερη απορρόφηση του ασβεστίου, μειώνοντας τον κίνδυνο των σπονδυλικών καταγμάτων και των πτώσεων σε ηλικιωμένους.

Tip 5: Για περισσότερες πληροφορίες, ενίσχυση ή ενεργή συμμετοχή μπορείς να απευθυνθείς στην «Πεταλούδα», σύλλογο σκελετικής υγείας!

 

Ευχαριστούμε την Αριστέα Σιλιαχλή για τη σύλληψη του θέματος, αλλά και τη βοήθειά της στην αναζήτηση πληροφοριών και συγγραφή του παρόντος άρθρου.

Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!

Ακούστε το Podcast

    Πηγές

    According to European Society of Neurogastroenterology & Motility (ESNM)

     Carlson, J. L., Erickson, J. M., Lloyd, B. B., & Slavin, J. L. (2018). Health Effects and Sources of Prebiotic Dietary Fiber. Current Developments in Nutrition, 2(3), 1–8. doi:10.1093/cdn/nzy005

     According to International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP)

    (https://isappscience.org/)

    Thursby, E., & Juge, N. (2017). Introduction to the human gut microbiota. Biochemical

    Journal, 474(11), 1823–1836. doi:10.1042/BCJ20160510

    Cani, P. D. (2018). Human gut microbiome: Hopes, threats and promises. Gut, 67(9),

    1716–1725. doi:10.1136/gutjnl-2018-316723

    C. M. Weaver, Diet, Gut Microbiome, and Bone Health, Curr Osteoporos Rep (2015) 13:125–130, DOI 10.1007/s11914-015-0257-0

    U. Krupa-Kozak, D. Świątecka, N. Bączek and M. M. Brzóska, Inulin and fructooligosaccharide affect in vitro calcium uptake and absorption from calcium-enriched gluten-free bread, Food and Function, 4, 2016 

    Committee to Review Dietary Reference Intakes for Vitamin D and Calcium, Food and Nutrition Board, Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: National Academy Press, 2010.

    Reinwald S, Weaver CM, Kester JJ. The health benefits of calcium citrate malate: a review of the supporting science. Adv Food Nutr Res 2008;54:219-346.

    Calcium and Calcium Salts, Abhijit Trailokya, Ambrish Srivastava, Milind Bhole, Nitin Zalte, Journal of The Association of Physicians of India, 65, 2017

    Dietitians of Canada. (2009). Eating guidelines to prevent osteoporosis: It’s never too late!, 1–6. Retrieved from www.healthcanada.gc.ca/foodguide

    Whisner C.M., Weaver C.M. (2017). Understanding the Gut-Bone Signaling Axis, Advances in Experimental Medicine and Biology 1033, doi: 10.1007/978-3-319-66653-2_10

    Whisner, C. M., & Castillo, L. F. (2018). Prebiotics, Bone and Mineral Metabolism.

    Calcified Tissue International, 102(4), 443–479. doi:10.1007/s00223-017-0339-3

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο

(4 ψήφοι)

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: