Μπορεί η διατροφή να είναι σύμμαχος στην κατάθλιψη;

Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου 2019, 12:11
Μπορεί η διατροφή να είναι σύμμαχος στην κατάθλιψη; Μπορεί η διατροφή να είναι σύμμαχος στην κατάθλιψη; Pexels.com

Η κατάθλιψη γίνεται όλο και πιο συχνά θέμα συζήτησης, καθώς απομακρυνόμαστε από τα ταμπού των παλιών κοινωνιών. Παρόλο που πλήττει πολλούς ανθρώπους, η επιστήμη δεν έχει βρει έναν αποδοτικό τρόπο για να την αντιμετωπίσει, με αποτέλεσμα να έχει μετατραπεί σε μία από τις σοβαρότερες ασθένειες του αιώνα που διανύουμε. Σε αυτό το άρθρο θα διαβάσετε τι είναι η κατάθλιψη, γιατί λέμε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική θεραπεία και για μία νέα τάση στην έρευνα που στρέφει την προσοχή στην διατροφή.

Τι είναι η κατάθλιψη και γιατί είναι τόσο δύσκολο να την αντιμετωπίσουμε;

“ Όταν με ρωτάει ένας ασθενής, του λέω συχνά: Το Zoloft αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλό σου και πιθανώς ο λόγος που έχεις κατάθλιψη ή άγχος είναι γιατί έχεις έλλειψη σεροτονίνης… Και δεν το λέω αυτό επειδή το πιστεύω, αλλά γιατί κανένας ασθενής δεν θέλει να ακούσει από το γιατρό του ότι δεν έχει ιδέα πώς δουλεύουν αυτά τα φάρμακα.”

-Daniel J.Calart, MD, A Psyciatrist’s Prescription For His Profession

 

Πολύ συνοπτικά, η κατάθλιψη είναι η εξάντληση νευροδιαβιβαστών αμίνης, δηλαδή σεροτονίνης, νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης, ουσίες που επιδρούν στον εγκέφαλό μας και επηρεάζουν τα συναισθήματά μας. Στον εγκέφαλο ενός καταθλιπτικού ανθρώπου οι ουσίες αυτές δεν παράγονται στα σωστά επίπεδα, με αποτέλεσμα να μην επέρχεται χαρά και ικανοποίηση όπως στον μέσο άνθρωπο. Και ενώ σήμερα αρχίζουμε δειλά να καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί η κατάθλιψη και να τη δεχόμαστε ως υπαρκτό πρόβλημα, η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά και αδυνατεί να βρει επαρκή θεραπεία. Η κατάθλιψη πλήττει 350 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αποτελεί την κύρια αιτία «αναπηρίας» (αναπηρία είναι ο περιορισμός της δραστηριότητας λόγου, έργου ή άμεσης αντίληψης λόγω σωματικής ή πνευματικής βλάβης ενός ανθρώπου). Το 50% των ανθρώπων που έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στα φάρμακα δεν μπορούν να θεραπευτούν πλήρως και πολύ συχνά, ακόμα και αν για ένα διάστημα βλέπουν βελτίωση, υποτροπιάζουν μετά από λίγο καιρό.

 

Μπορούν απλά τρόφιμα να ανοίξουν το δρόμο της θεραπείας;

Η ιδέα του να θεραπεύεις μία ασθένεια με τη διατροφή είχε πολλή απήχηση στα χρόνια του Ιπποκράτη, πλέον όμως οι χημικές φαρμακευτικές ουσίες έχουν εντυπωθεί στο μυαλό μας ως τα μόνα επαρκή θεραπευτικά μέσα. Στις σύγχρονες μελέτες, ωστόσο, ο ρόλος της διατροφής στις καταθλιπτικές διαταραχές κερδίζει μεγάλο έδαφος και ο λόγος είναι απλός: τα θρεπτικά συστατικά κάποιων τροφών είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία των νευροδιαβιβαστών που επηρεάζουν την ψυχολογία μας.

 

Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι μικροοργανισμοί που ζουν μέσα μας και οφελούν την υγεία του ανθρώπου. Στο έντερο συγκεκριμένα, υπάρχουν 400 – 500 είδη μικροοργανισμών. Από αυτά, κάποια φαίνεται να εμπλέκονται σε ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη, το άγχος, η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή και η εξάρτηση από το αλκοόλ.

 

Πώς βοηθούν;

Οι μικροοργανισμοί στο έντερό μας έχουν την ικανότητα να παράγουν νευροδιαβιβαστές που συνδέονται με την ψυχολογία μας, για παράδειγμα ένα μεγάλο ποσοστό σεροτονίνης παράγεται στο έντερό μας από συγκεκριμένους μικροοργανισμούς (Candida, Streptococcus, Escherichia and Enterococcus). Άλλα βακτήρια παράγουν την πρωτεΐνη GABA, έναν νευροδιαβιβαστή που εμπλέκεται στα επίπεδα άγχους, επηρεάζοντας την μεταφορά σεροτονίνης, ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης στον εγκέφαλο. Είναι λογικό, λοιπόν, οι επιστήμονες να χρησιμοποιούν στην Ψυχιατρική τον όρο Gut-Brain Axis (Οδός Εντέρου – Εγκεφάλου), καθώς τα δύο αυτά όργανα σχετίζονται πολύ άμεσα. Πολύ συχνά, μάλιστα, το έντερο αποκαλείται ως «δεύτερος εγκέφαλος».

 

Πού βρίσκουμε τα προβιοτικά;

Η διατροφή είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν ουσιαστικά τη σύνθεση μικροβίων στο έντερό μας ή αλλιώς το μικροβίωμα. Ο δυτικός τρόπος διατροφής (υδατάνθρακες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και χαμηλή περιεκτικότητα σε ίνες) διαταράσσει την ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος και μπορεί να οδηγήσει σε κακή ψυχική υγεία. Αντίθετα, η μετάβαση σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά και πλούσια σε φυτικές ίνες επαναφέρει την ισορροπία του εντέρου μας και συντελεί στην καλή ψυχική υγεία.

Κάποιες τροφές που καταναλώνουμε, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, μας κάνουν καλό γιατί αξιοποιούνται από τους  μικροοργανισμούς του εντέρου, και όχι από το δικό μας πεπτικό σύστημα. Αυτές οι ουσίες ονομάζονται πρεβιοτικά και κατέχουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική μας υγεία, γιατί βοηθούν στην ανάπτυξη και τη σωστή λειτουργία των προβιοτικών. Τέτοια τρόφιμα είναι οι μπανάνες, η βρώμη, το σκόρδο και τα μούρα. Σημαντικές αντιοξειδωτικές πηγές όπως το κακάο, ο καφές, το πράσινο τσάι και ο κουρκουμάς έχουν επίσης συνδεθεί με την ανάπτυξη των προβιοτικών στον οργανισμό μας. Παρόμοια αποτελέσματα έχει η μακροπρόθεσμη πρόσληψη μελιού και η κατανάλωση χυμού πορτοκαλιού μαζί με αυξημένα λιπαρά ή υδατάνθρακες.

Πέρα από τα πρεβιοτικά, υπάρχουν και άλλες τροφές που φαίνεται να είναι σύμμαχοί μας στην κατάθλιψη. Διαβάστε το 2ο μέρος του άρθρου για να τις ανακαλύψετε…

Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!

Ακούστε το Podcast

    Πηγές
    1. Marx, G. Moseley, M. Berk and F. Jacka. Nutritional psychiatry: the present state of the evidence, Proceedings of the Nutrition Society, 2016
    2. S E. Lakhan and Vieira. Nutritional therapies for mental disorders, Nutrition Journal, 2008
    3. Admon et al., Dopaminergic enhancement of striatal response to reward in major depression. Am. J. Psychiatry,2016
    1. Alper Evrensel, Mehmet Emin Ceylan. The Gut-Brain Axis: The Missing Link in Depression, Clinical Psychopharmacology and Neuroscience 2015
    1. Forsythe, N. Sudo, T. Dinan, V. H.Taylore, J. Bienenstock. Mood and gut feelings,  Brain, Behavior, and Immunity, 2000
    1. F G Boukouaci W, Chevalier G, Regnault AEberl GHamdani N, Dickerson F, Macgregor A, Boyer L, Dargel A, Oliveira J, Tamouza RLeboyer M. The "psychomicrobiotic": Targeting microbiota in major psychiatric disorders: A systematic review, Pathol. Biol., 2015
    2. World Health Organization/ Depression, 2018

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο

(8 ψήφοι)

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: