Πλαστικό και ανακύκλωση: Μύθοι και πραγματικότητα

Πλαστικό και ανακύκλωση: Μύθοι και πραγματικότητα Image from Meir Roth from Pexels

1. Δεν είναι όλα τα πλαστικά ανακυκλώσιμα

Είναι αλήθεια ότι όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο βρίσκονται περισσότεροι τρόποι ώστε να ανακυκλώνουμε όλο και περισσότερα υλικά. Ωστόσο, στη χώρα μας τα υλικά, τα οποία ανακυκλώνονται, είναι μάλλον περιορισμένα. Σύμφωνα με τα αμερικανικά πρότυπα, υπάρχουν επτά μεγάλες κατηγορίες πλαστικών, στις οποίες αυτά κατατάσσονται ανάλογα με την πρώτη ύλη τους. Η σήμανση δεν είναι ενδεικτική για το αν το υλικό ανακυκλώνεται, πώς θα πρέπει να χρησιμοποιείται (θερμοκρασία, υγρασία, διάρκεια κλπ.) ή ποια είναι η επίδρασή του στην υγεία των χρηστών. Το σύμβολο και ο αριθμός είναι ενδεικτικό της πρώτης ύλης, από την οποία έχει προέλθει. Ωστόσο, αυτό για πολλά χρόνια παρερμηνεύτηκε από τους καταναλωτές, οι οποίοι θεωρούσαν ότι όλα τα πλαστικά είναι ανακυκλώσιμα, άρα η απόθεσή τους στον μπλε κάδο ήταν αρκετή.

Παραδείγματα πλαστικών που ΔΕΝ ανακυκλώνονται

• Τα πλαστικά καλαμάκια
• Τα ποτήρια μιας χρήσης του ζεστού καφέ (ναι, στο εσωτερικό τους περιέχουν πλαστικό)
• Τα πολύ λεπτά πλαστικά υλικά
• Οι μπατονέτες
• Τα σακουλάκια του τσαγιού (ναι, περιέχουν πλαστικό)
• Πλαστικά μαχαιροπίρουνα

2. Μόνο τα καθαρά πλαστικά ανακυκλώνονται

Δυστυχώς, το γεγονός ότι πρέπει να καθαρίζουμε τις συσκευασίες πριν τις πετάξουμε στην ανακύκλωση είναι, είτε άγνωστο σε κάποιους καταναλωτές, είτε ανασταλτικός παράγοντας για να ανακυκλώσουν. Tα τελευταία χρόνια, ωστόσο, όλο και περισσότεροι μαθαίνουν πως, ό,τι προστίθεται στον κάδο πρέπει να είναι καθαρό από υπολείμματα τροφών και άλλες βρωμιές. 

• Nα μην διαταράσσεται η διαδικασία της ανακύκλωσης, η οποία απαιτεί καθαρή πρώτη ύλη, ώστε να παραχθεί σωστά το ανακυκλωμένο υλικό
• Nα παραμένουν καθαροί οι μπλε κάδοι και να μη γεμίζουν έντομα, ζωύφια ή τρωκτικά

Κατανοώ ότι η παραπάνω διαδικασία απαιτεί περισσότερο χρόνο, αλλά αν προσπαθήσουμε λίγο, μπορούμε να την ενσωματώσουμε στην καθημερινότητά μας! 

3. Με την ανακύκλωση υποβαθμίζεται η ποιότητα του πλαστικού

Τα πλαστικά είναι πολυμερή. Οργανώνονται σε μακριές αλυσίδες επαναλαμβανόμενων μονάδων. Αποτελούνται, λοιπόν, από πολλά «μονά μέρη» (μονομερή), τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με ομοιοπολικούς δεσμούς. Οι αλυσίδες αυτές ευθύνονται για τις ιδιότητες, τις οποίες έχει το υλικό, δηλαδή την αντοχή, το βάρος κλπ. Κάθε φορά, λοιπόν, που ανακυκλώνονται, χάνουν την ποιότητά τους. Κάθε πλαστικό έχει τη δυνατότητα να ανακυκλωθεί 2-3 φορές μόνο, λόγω θερμικής υποβάθμισής του μετά από κάθε κύκλο. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να βρει λύσεις και σε αυτό το πρόβλημα. Καινούριοι τρόποι προτείνονται συνεχώς, ώστε να δημιουργούνται ανακυκλώσιμα υλικά με πολύ καλές αποδόσεις και με όλο και χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις ώστε να είναι βιώσιμα. Δυστυχώς, για να φτάσει μια τεχνολογία από την επιστημονική μελέτη στην αγορά, μπορεί να περάσουν περιβαλλοντικά «πολύτιμα» χρόνια.

4. Όξο-βιοδιασπώμενα πλαστικά (ΟΒΑ)

Τα όξο-βιοδιασπώμενα πλαστικά αποτέλεσαν τα προηγούμενα χρόνια μια εναλλακτική, για τη γρηγορότερη αποικοδόμηση των πλαστικών και πιθανή λύση στο πρόβλημα της υπερ-συσσώρευσης πλαστικού στον πλανήτη. Με λίγα λόγια, στα εν λόγω πλαστικά προστίθεντο, κατά την παρασκευή τους, πρόσθετα, τα οποία επιτάχυναν τη διάσπαση του πλαστικού σε μικρότερα κομμάτια, ικανά να αποικοδομηθούν από μικροοργανισμούς σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παρ’ όλο που η ιδέα ήταν ελπιδοφόρα, μετά τα πρώτα χρόνια χρήσης παρατηρήθηκε ότι συμβάλλουν στην παραγωγή μικροπλαστικού, ενός από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία των έμβιων οργανισμών του πλανήτη. Πιο συγκεκριμένα, μέσω του αέρα ή των αποχετεύσεων μικρά κομμάτια πλαστικού από τα όξο-βιοδιασπώμενα πλαστικά διαφεύγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον, εισάγονται στην τροφική αλυσίδα και καταλήγουν να καταναλώνονται από τους ανθρώπους. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο ότι στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα πλαστικά, προτείνεται ο περιορισμός των ΟΒΑ.

Πώς μπορώ να κάνω την αλλαγή στον κόσμο από σήμερα κιόλας;

1. Αντιλαμβάνομαι ότι κάνοντας μόνο ανακύκλωση πλαστικού δε λύνεται ουσιαστικά το πρόβλημα
2. Οικειοποιούμαι έναν “zero waste” τρόπο ζωής
3. Αντικαθιστώ το πλαστικό με άλλες επαναχρησιμοποιούμενες εναλλακτικές (ποτήρια από bamboo, σακούλες από άμυλο, μπατονέτες με λαβή από πεπιεσμένο χαρτί κλπ.)
4. Πλένω τις συσκευασίες πριν τις απορρίψω στον κάδο ανακύκλωσης
5. Αποφεύγω να αγοράζω προϊόντα, τα οποία περιέχουν μικροποσότητα πλαστικού, όπως σακουλάκια τσαγιού, συσκευασμένα φρούτα και λαχανικά, κλπ.