Πολιομυελίτιδα: Μια ιστορία για «γερά νεύρα»

Πολιομυελίτιδα: Μια ιστορία για «γερά νεύρα»

Οι γονείς σας έχουν ακούσει ότι από το 1894 έχουν παρουσιαστεί τα πρώτα κρούσματα της ασθένειας, η οποία προσβάλει κυρίως παιδιά έως την ηλικία των 5 ετών μέσω μολυσματικών υδάτων ή από άνθρωπο σε άνθρωπο. Τότε, 18 θάνατοι και 132 περιστατικά παράλυσης στην περιοχή Vermont της Αμερικής έκαναν την ασθένεια γνωστή σε όλο τον πλανήτη. Το 1908 οι Αυστριακοί γιατροί Karl Landsteiner και Erwin Popper ανακαλύπτουν ότι η πολιομυελίτιδα οφείλεται σε έναν επιθετικό ιό που χτυπάει ανεπανόρθωτα το νευρικό σύστημα. Το 1916 ο ιός αυτός θα σκοτώσει 6000 ανθρώπους, ενώ θα αφήσει χιλιάδες άλλους με βαριά παράλυση ή σοβαρά κινητικά προβλήματα. Δυστυχώς, το έτος που προσβληθήκατε, το 1954, είναι η χειρότερη χρονιά για την Ελλάδα με 1222 καταγεγραμμένα περιστατικά, περίπου 9 φορές περισσότερα από το μέσο όρο των προηγούμενων ετών. Για τον ιατρικό κόσμο, το έτος 1954 θα μείνει στη μνήμη του ως το έτος με την πιο έντονη επιδημία που έχει επηρεάσει ποτέ την Ελλάδα. Ευτυχώς, μια χρονιά αργότερα ο Dr Jonas Salk ανακαλύπτει το εμβόλιο κατά της πολιολυελίτιδας, αλλά εσείς έχετε ήδη νοσήσει.

Ο ιός της πολιομυελίτιδας είναι ένας εντεροϊός που προσβάλλει μόνο το ανθρώπινο είδος. Συγκεκριμένα, εισέρχεται δια του στόματος στον ανθρώπινο οργανισμό και όταν φτάσει στο έντερο αρχίζει να πολλαπλασιάζεται. Όταν πολλαπλασιαστεί αρκετά, μεταφέρεται μέσω του αίματος ή των νεύρων στην σπονδυλική στήλη, όπου μπορεί να προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα προκαλώντας από παράλυση μέχρι και θάνατο. Το θετικό είναι ότι το 90-95% των περιστατικών τα οποία προσβάλλονται από τον ιό δεν παρουσιάζουν συμπτώματα και ξεπερνούν την ασθένεια σε 4-6 εβδομάδες, αν και στο διάστημα αυτό μπορεί να μεταδώσουν την ασθένεια. Δυστυχώς, εσείς ανήκετε στην περίπτωση που ο ιός στο πέρασμά του έβλαψε το νευρικό σας σύστημα, προκαλώντας σας βλάβη στην κίνηση.

Στις 24 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά της πολιομυελίτιδας για το 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με άρθρο του ανακοίνωσε ότι 2 από τα 3 στελέχη του ιού έχουν εξαλειφθεί εντελώς.

Τα καλά νέα είναι ότι ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να δημιουργήσει μηχανισμούς ώστε να αντισταθμίσει την καταστροφή κάποιων κινητικών νεύρων με το να ενισχύει τη λειτουργία των υγιών. Άρα παρ’ όλο που καταστράφηκαν νευρώνες που δυσκολεύουν την κίνηση των κάτω άκρων σας, με πολλή προσπάθεια και γυμναστική καταφέρατε να ενισχύσετε το ατροφικό σας πόδι και να περπατήσετε ξανά. Άλλες περιπτώσεις, όπως αυτή του προέδρου τον Ηνωμένων πολιτειών Φραγκλίνου Ρούσβελτ που προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα όταν ήταν παιδί δεν θα έχουν τόσο ευτυχή έκβαση, μιας και ο ίδιος καθηλώθηκε από μικρός σε αναπηρικό καροτσάκι. Για να έχετε μια λειτουργική καθημερινότητα ξοδέψατε πολλά από τα παιδικά σας χρόνια με εντατική γυμναστική και καθημερινές φυσικοθεραπείες. Τα καταφέρατε όμως. Συγχαρητήρια, είστε ένας polio survivor!

Ηθικό δίδαγμα

Αν και είμαστε τυχεροί που ζούμε στο 2019 και όχι στο 1954, οφείλουμε να θυμόμαστε ασθένειες που στιγμάτισαν γενιές ανθρώπων αλλά και τους επιστήμονες που κατάφεραν να βάλουν άλλη μια επιδημία στο χρονοντούλαπο. Για την πολιομυελίτιδα δεν υπάρχει θεραπεία, αλλά μόνο πρόληψη, με τα άκρως αποτελεσματικά εμβόλια που εφευρέθηκαν και κατάφεραν να περιορίσουν και να τερματίσουν την εξάπλωσή της. Σήμερα, μόνο σε τρεις χώρες στον κόσμο έχουμε κρούσματα της νόσου, Αφγανιστάν, Νιγηρία, Πακιστάν. Μετρήσεις το 2007 για τον εμβολιασμό εφήβων (15-17 ετών) έναντι της πολιομυελίτιδας στην Ελλάδα αγγίζουν το 94 %. Στις 24/10 είναι η παγκόσμια μέρα κατά της πολιομυελίτιδας για να μας θυμίζει τη σπουδαιότητα του εμβολιασμού, αλλά και για να γιορτάζουμε τους επιζώντες από την ασθένεια που -σίγουρα- υπάρχουν ακόμα ανάμεσά μας.

Δεν μπορεί, φυσικά, κανείς να μη μνημονεύσει τους γιατρούς και τους θεραπευτές των παιδιών που στάθηκαν δίπλα τους σε όλον αυτό τον αγώνα για επιβίωση. Αυτούς τους μαγικούς ανθρώπους που βρίσκονται εκεί -ευτυχώς για όλους εμάς τους υπόλοιπους- προσπαθώντας για τη βελτίωση της υγείας των ασθενών τους. Τους εργαζομένους σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας που στάθηκαν χωρίς φόβο μπροστά σε μια επιδημία. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η γνωστή σε όλους μας ΕΛΕΠΑΠ, που από την αρχή της εξάπλωσης της νόσου το 1949 έως και το 1980 που δεν υπήρχαν πλέον κρούσματα, περιέθαλψε και βοήθησε 599 παιδιά με πολιομυελίτιδα που κατάφεραν να γίνουν αργότερα λειτουργικοί και ολοκληρωμένοι πολίτες. Ευχαριστούμε!