Η σκοτεινή πλευρά του γέλιου

Παρασκευή, 24 Μαϊος 2019, 02:05

Θα σου πω ένα ανέκδοτο.

- Είναι δύο κρουασάν σε ένα μπαρ. Ποιο από τα δύο θα κεράσει;

- Το κρουασάν κεράσι.

Αν δεν γέλασες, δεν πειράζει. Άλλωστε, οι τελευταίες έρευνες σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες του γέλιου δείχνουν ότι μάλλον τις έχουμε υπερεκτιμήσει. Και τι εννοώ; Ακούμε κατά καιρούς «Χαμογελάτε, κάνει καλό» ή το «Το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο». Δεν μας λένε όμως τι θεραπεύει: την υπέρταση, ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα ή μήπως συμβάλλει γενικότερα στη μακροζωία; Οι σχετικές έρευνες επισημαίνουν την αναλγητική δράση του γέλιου ή την συμβολή του στην βραχυπρόθεσμη αύξηση της αρτηριακής πίεσης, χωρίς ωστόσο να εξάγεται κάποιο ξεκάθαρο συμπέρασμα. Σε καμία περίπτωση όμως, δε συσχετίζουν τη μακροζωία με την αίσθηση του χιούμορ.

Ωστόσο, είμαστε πάντα χαρούμενοι όταν γελάμε;

Το γέλιο είναι τις περισσότερες φορές εκδήλωση της ευτυχίας. Αλλά όχι πάντα! Η πιο όμορφη έκφραση του προσώπου μας μπορεί να συνδεθεί με μια άσχημη πτυχή, όπως μια ασθένεια οφειλόμενη σε νευρολογικά αίτια. Η ασθένεια αυτή ακούει στο όνομα ψευδοπρομικική παράλυση (Pseudobulbar affect, PBA), συνοδεύεται από συναισθηματική αστάθεια και σύμπτωμά της είναι το ξαφνικό, συχνό και μη ελεγχόμενο γέλιο ή κλάμα, ανάλογα την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο εκάστοτε περιβάλλον, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι απαραίτητο. Για παράδειγμα, εάν το πάσχον άτομο βρίσκεται σε ένα ευχάριστο περιβάλλον, το πιθανότερο σενάριο είναι η πρόκληση γέλιου, η διάρκεια του οποίου μπορεί να κρατήσει μέχρι και μερικά λεπτά, χωρίς να είναι δυνατή η διακοπή του. Αν νομίζεις ότι πρόκειται για μια σπάνια ασθένεια, ίσως το 1.5 εκατομμύριο Αμερικανών που έχουν διαγνωσθεί με PBA σου αλλάξει την άποψη. Το ποσοστό, στην πραγματικότητα, φαίνεται να είναι αρκετά μεγαλύτερο, καθώς σε πολλές περιπτώσεις η διάγνωση δεν είναι εύκολη, ή αποδίδεται σε άλλες ασθένειες όπως η κατάθλιψη. Το 30-35% των ασθενών με PBA πάσχουν και από κατάθλιψη. Όπως, αναφέρεται από τον επίσημο ιστότοπο για την ασθένεια PBA (www.pbainfo.org), τα κλινικά συμπτώματα διαφέρουν από την κατάθλιψη, σε κρίσιμα σημεία, όπως ο έλεγχος της συναισθηματικής αστάθειας, η διάθεση και η συχνή εναλλαγή των συναισθημάτων.

και λίγη ιστορία…

Τα συμπτώματα της ασθένειας έχουν ήδη αναφερθεί από τον 19^ο αιώνα. Το 1872, ο Κάρολος Δαρβίνος μίλησε για ασθένειες του εγκεφάλου όπως η ημιπληγία (παράλυση της μιας πλευράς του σώματος, απόρροια συνήθως εγκεφαλικού επεισοδίου) ή η γεροντική άνοια, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν κλάμα, ενώ λίγα χρόνια αργότερα o Pierre Marie (Γάλλος νευρολόγος) περιέγραψε την συναισθηματική αστάθεια που συνόδευε την Αμυοτροφική Πλάγια Σκλήρυνση (ALS), μία νευροεκφυλιστική πάθηση. Ωστόσο, ο πυρήνας της ασθένειας και τα χαρακτηριστικά της δόθηκαν το 1924 από τον Kinnier Wilson.

Mόνο PBA;

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η διάγνωση της ασθένειας είναι δύσκολη, διότι συμβαίνει παράλληλα με άλλες ασθένειες, όπως η νόσος του Αλσχάιμερ, το ALS, η πολλαπλή σκλήρυνση, η νόσος του Πάρκινσον, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή μια τραυματική εγκεφαλική κάκωση. Τα ακριβή αίτια της ασθένειας δεν είναι γνωστά, άλλα όπως φαίνεται σχετίζεται με αδυναμία μετάδοσης του νευρικού μηνύματος μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου, της παρεγκεφαλίδας, του μεταιχμιακού συστήματος και της φαιάς ουσίας. Εκτός αυτού, η δυσλειτουργία του μετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου, έχει συσχετισθεί αιτιολογικά με την PBA.

Κλείνοντας, για να αποφορτίσω το «σκοτεινό» κλίμα της συζήτησής μας, θα δανειστώ μια φράση του αρχαίου κωμωδιογράφου Μενάνδρου ο οποίος είπε:

«Αυτός που σε κάνει να γελάς, σε βοηθά να ζεις». Ίσως ήξερε κάτι παραπάνω…

Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!