BeMoreConscious

Άτομα με «αναπηρίες». Όρος που προέρχεται από ιατρικά μοντέλα, σύμφωνα με τα οποία η «αναπηρία» αντιμετωπίζεται ως βλάβη η οποία χρήζει επιδιόρθωσης. Ένας όρος τόσο διαδεδομένος παρόλα αυτά παρωχημένος, καθώς έπαψε να επικρατεί το 1960. Τη θέση του έλαβε το κοινωνικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο η «αναπηρία» είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του ατόμου με το εκάστοτε περιβάλλον. Έτσι η λέξη «αναπηρία» θα συνεχίσει να βρίσκεται σε εισαγωγικά, καθώς από περιβάλλον σε περιβάλλον όχι μόνο μπορεί να διαφέρει αλλά και να μην υφίσταται.

Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται από μια όλο και εντονότερη ροπή προς την αμφισβήτηση της επιστήμης και των μεθόδων που ακολουθεί. Καθώς η σημασία των τεκμηρίων μοιάζει να φθίνει στα μάτια μεγάλου μέρους του πληθυσμού, το βλέμμα στρέφεται προς άλλες, εναλλακτικές κατευθύνσεις. Μια εξ αυτών, είναι και η μέθοδος της ομοιοπαθητικής, η δημοφιλία της οποίας φαίνεται πως αυξάνεται συστηματικά, καθώς αποκτά διαρκώς νέους οπαδούς. Πόσα, όμως, γνωρίζουμε πραγματικά για αυτό το σύστημα πεποιθήσεων; Μπορεί να μας θεραπεύσει «ολιστικά», όπως υπόσχεται; Γιατί η επιστημονική κοινότητα απορρίπτει τις μεθόδους της, κατατάσσοντάς την στις ψεύδο-επιστήμες;

Φανταστείτε ότι είστε με την παρέα σας σε ένα θορυβώδες περιβάλλον. Θέλετε να μιλήσετε και αντί να πάτε κοντά στο αυτί κάποιου να φωνάξετε κάνετε μια χειρονομία ή μια έκφραση του προσώπου. Απεικονίζοντας αυτή τη κατάσταση αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε προσπαθήσει να επικοινωνήσουμε μέσω νοημάτων. Νοήματα που σχηματίζουν λέξεις, προτάσεις, μια ολόκληρη γλώσσα. Μια γλώσσα με μεγάλη προσφορά τόσο σε άτομα που είναι ο μόνος τρόπος επικοινωνίας τους, όσο και στο σύνολο. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να δώσουμε μια ευκαρία στην εκμάθηση αυτού του ιδιαίτερου είδους γλώσσας; 

Αρκετές φορές αναρωτιέμαι γιατί ο περισσότερος κόσμος δεν ευαισθητοποιείται για το μέλλον της ανθρωπότητας και του πλανήτη. Γιατί πρέπει να συμβεί μια φυσική καταστροφή, γιατί πρέπει να θρηνήσουμε θύματα ώστε να αναλάβουμε δράση, να προστατέψουμε το οικοσύστημα, να ενδιαφερθούμε; Διότι έχουμε απομακρυνθεί τόσο από το φυσικό περιβάλλον που δεν πιστεύουμε ότι κάτι κακό μπορεί να συμβεί.

Messi ή Ronaldo; Federer ή Nadal; Phelps ή Bolt (not sponsored άρθρο, σας το εγγυόμαι). Ένα από τα βασικά λάθη που κάνουμε σε συζητήσεις είναι η σύγκριση των αθλητικών δεξιοτήτων αθλητών υψηλού επιπέδου (των λεγόμενων elit) τόσο ίδιου αθλήματος όσο και διαφορετικών.

Όταν ξεκινά κανείς ένα διδακτορικό ανεξαρτήτως κατεύθυνσης, έχει ΠΑΝΤΑ την πεποίθηση, ότι ήρθε σε αυτή τη ζωή για να σώσει τον κόσμο. Επίσης, όπως έλεγε και ένας καθηγητής μου κάποτε, όλοι προβάρουμε στα κρυφά το λόγο που θα βγάλουμε στο βήμα, κάποια χρόνια μετά, εκεί στη μακρινή Σουηδία, τη στιγμή που θα μας απονεμηθεί το βραβείο Nobel…

Θυμάμαι ακόμα το μακρινό 2012 όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο, μια συζήτηση που έκανα για το εάν θα ήταν καλό ως νέοι και ορθά σκεπτόμενοι (ίσως) άνθρωποι να είμαστε δωρητές οργάνων. «Μα γιατί να μην είσαι; Ίσα ίσα, εάν συμβεί κάτι κακό, να σώσεις άλλες ζωές». «Και ποιος μου λέει εμένα ότι εάν έχω δηλώσει κάτι τέτοιο, εάν βρεθώ σε δυσμενή κατάσταση, δε θα με προσέξουν τόσο οι γιατροί ώστε να το εκμεταλλευτούν;». «Τι λες, παιδάκι μου, ούτε να το σκεφτείς να δηλώσεις κάτι τέτοιο, θα σε βρούμε σε κάνα παγκάκι σφαγμένο».

Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους ανθρώπους να κλαίνε με το «πάμε πακέτο» και κάποιους άλλους να δολοφονούν εν ψυχρώ χωρίς κανένα συναίσθημα; Ας γνωριστούμε με το πιο σημαντικό από όλα τα ένστικτα. Αυτό που ξεχωρίζει τον «καλό» από τον «κακό».

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο αδυνατούν, ακόμα και σήμερα, να γράψουν μία σύντομη πρόταση, να κατανοήσουν μια πινακίδα στο δρόμο τους ή να διαβάσουν την ετικέτα ενός φαρμάκου. Οι άνθρωποι αυτοί που πολύ συχνά βρίσκονται δίπλα μας, τους βλέπουμε στη γειτονιά μας, είναι άνθρωποι, των οποίων η καθημερινότητα είναι αντικειμενικά πιο δύσκολη από τη δική μας. Η UNESCO καθιέρωσε, με δική της πρωτοβουλία, τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού στις 8 Σεπτεμβρίου του 1965, κατά τη διάρκεια της Συνόδου της Τεχεράνης και από το 1966 γιορτάζεται κάθε χρόνο την ημερομηνία αυτή.  

Τι κοινό έχουν ένας φοιτητής που χαζεύει το κινητό του στη διάρκεια μιας διάλεξης, ένας οδηγός που αργεί να ξεκινήσει στο φανάρι επειδή κοιτάει το κινητό του και μια παρέα εφήβων που ενώ έχουν βγει να διασκεδάσουν καταλήγουν να μένουν σιωπηλοί; Είναι πιθανό όλοι να βιώνουν το σύνδρομο FOMO!

Ένα είναι σίγουρο, στη χρυσή εποχή των social media, η εικόνα θεωρείται μία πολύ σημαντική παράμετρος. Ο βομβαρδισμός διαφημίσεων που ανταποκρίνονται στα γούστα μας και μας παρέχονται δωρεάν και ανελέητα, καλλιεργούν όλο και περισσότερο την ανάγκη για αλλαγή και ενσωμάτωση σε αυτή τη νέα κοινότητα αψεγάδιαστων προτύπων ομορφιάς. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, φυσικά. Η βιομηχανία των προϊόντων που συμβάλλουν στην βελτίωση της εικόνας του ανθρώπινου σώματος ανθίζει εδώ και δεκαετίες. Προϊόντα αντί-γήρανσης, αντι-οξειδωτικά, κατά της παχυσαρκίας, κατά της χαλάρωσης, κατά, κατά, κατά… μία τεράστια λίστα από «κατά» και «αντί», με σκοπό όλα να γίνονται χωρίς κόπο!

Ως βιολόγος είχα την τύχη να αποκτήσω αρκετές φίλες και φίλους, οι οποίοι αυτή τη στιγμή πραγματοποιούν την έρευνά τους ως υποψήφιοι διδάκτορες σε διάφορους κλάδους της βιολογίας. Τους θαυμάζω καθημερινά για το ερευνητικό τους έργο και θεωρώ πως έχουν τη δυνατότητα και τις δεξιότητες να προσφέρουν στην επιστήμη τη δική τους παρακαταθήκη. Παρ' όλα αυτά, ανησυχώ, καθώς τους βλέπω συχνά αγχωμένους και απογοητευμένους και αναρωτιέμαι: Για ποιους λόγους αγχώνεται ένας ερευνητής;